نقش مناطق آزاد تجاری- صنعتی در توسعه ژئواکونومی و امنیتی ایران با تاکید بر منطقه مرزی و آزاد ماکو

امروزه رقابت و گروهبندیهای سیاسی در جهان نه بر اساس عوامل نظامی (به دلیل هزینههای بالای آن) بلکه، بیشتر بر اساس عوامل اقتصادی بوده و در این بین کسب بیشترین بازارها در جهان موضوع رقابت دولتهاست. راهکارهایی که دولتها (بخصوص دولتهای جهان سوم) برای نیل به اهداف و منافع ملی خود در سطح منطقهای و ملی به کار بردهاند تصرف بازارها و توسعه صادرات همراه با جذب سرمایهگذاریها و تکنولوژیهای پیشرفته بوده که ایجاد مناطق آزاد تجاری-صنعتی یکی از ابزارهای مهم برای این مقصود است. این نوشتار با هدف بررسی نقش مناطق آزاد در توسعه ژئواکونومی و امنیتی ایران با تاکید بر منطقه آزاد و مرزی ماکو میباشد. نوع پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانهای و ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری تحقیق ۵۰ نفر میباشد که روایی آن مورد تائید کارشناسان و متخصصان مربوط قرارگرفته است. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برابر ۹۶۹/۰ به دست آمد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که جلب همکاری کشورهای همجوارمنطقه آزاد ماکو میتواند ضمن آنکه در توسعه آن موثر باشد، بلکه با تغییر هر چه بیشتر ماهیت نظامی آن به ماهیتی اقتصادی با استفاده از ظرفیتهای متنوع موجب میشود که بازارهای این کشورها برای فروش محصولات یکدیگر آسانتر جذب شود. از سویی توسعه شبکه ریلی کشور و اتصال آن به شبکه ریلی ترکیه از طریق ماکو در توسعه صنعت این منطقه و چابهار به عنوان قطر ارتباطی اروپا- آسیای جنوب شرقی نیز موثر است و توسعه امنیتی و ژئواکونومیکی کشور را به همراه خواهد داشت.

Keywords:

ژئوپلیتیک , ژئواکونومی , امنیت , مناطق آزاد تجاری- صنعتی , منطقه آزاد تجاری- صنعتی ماکو