وحید بارانی پسیان - استادیار دانشگاه علوم انتظامی امین
مراد دلالت - دانشگاه خوارزمی تهران
سعید صادق لو - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس تهران

مرزها دارای کارکرد خاص و متعددی هستند و به همان نسبت تهدیدها و آسیبهایی نیز متوجه مرزها میباشد. این آسیبها و تهدیدها با منشا مختلف و با اهداف متفاوت، کارکردهای مرزی را نشانه رفته و عملکرد آن را مختل میکند. این مقاله به دنبال آن است که چالشهای ژئوپلیتیکی مرزی ایران و آذربایجان چه عواملی بودهاند؟ به نظر میرسد که بهواسطه عدم دسترسی به دریای آزاد و قرار گرفتن کشور آذربایجان در موقعیت جغرافیایی بری، برای این کشور رژیم حقوقی دریای خزر و حقابه رود مرزی ارس بیشازپیش اهمیت ژئوپلیتیکی داشته است. یکپارچه نبودن سرزمین آذربایجان و محصور بودن آن در خشکی میتواند زمینههای وابستگی درازمدت ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان به ایران را فراهم آورد برای بررسی این موضوع، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانهای بوده است و نتایج کلی مقالهاین است با توجه به اینکه جمهوری آذربایجآنیک کشور شیعی تلقی میشود و با در نظر گرفتن همجواری جغرافیایی و پیوندهای تاریخی و فرهنگی جمعیت آن با ایرانیان، روابط دو کشور برای نزدیکی از استعداد و قابلیت بالایی برخوردار است، درحالیکه شواهد حاکی از آن است که این روابط باگذشت زمان بهتدریج با بیاعتمادی و سوظن همراه شده و رو به سردی گذاشته است.

ایران, بنیانهای چالشبرانگیز, آذربایجان, مسائل مرزی, ژئوپلیتیک