احسان یاری - دانشگاه تهران
حسین خالدی

در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی برای نیل به اهداف دفاعی درصدد بررسی بستر تهدیدات مرزی و کارکردهای مرزی جمهوری اسلامی ایران با همسایگانش هستیم. یکی از دغدغه های اصلی هر کشوری ایجاد امنیت مرزی است. شناخت این مسئله با توجه به تحولات صورت گرفته در جهان می تواند زمینه تعاملات مناسب و قاعده مند و به دور از کشمکش و درگیری در بین انسانها و کشورها را سبب گردد. بر اساس یافته های تحقیق همسایگی با پانزده کشور، طولانی بودن مرزها و تنوع در نحوه تعامل با هر یک از کشورها، از گذشته تا حالا باعث گردیده موضوع مرزها عمده نگرانی ایران در تصمیم گیری های سیاسی به حساب آید. برای تدوین استراتژی و اتخاذ سیاستهای راهبردی و کاربردی جهت مقابله با تهدیدهای مرزی اولین گام شناخت منابع تهدید می باشد. منشا و منابع تهدید مرزها می تواند متعدد و متنوع باشد. می توان به مواردی از قبیل طولانی بودن مرزها، تعدد همسایگان، مرزهای تحمیلی و تداخل قومی-فرهنگی با کشورهای همجوار، بی ثباتی کشورهای همجوار، علایق و استراتژیهای قدرتها نسبت به منطقه، جهانی شدن و تحول در کارکرد مرزها و... به عنوان مهمترین بسترهای تهدیدات مرزی اشاره کرد. شناسایی این بسترهای تهدید می تواند در راستای تدوین استراتژیهای دفاعی مناسب مورد استفاده قرار بگیرد. در این راستا در این تحقیق به بررسی مدلهای تامین امنیت مرزی به منظور تامین پدافند ملی پرداخته شده است.

جمهوری اسلامی ایران, تهدیدات مرزی, امنیت ملی, امنیت مرزی