سیدعلی اکبر عظیمی دزفولی - موسسه پژوهش های برنامه ریزی اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی

حسابداری آب، رویکردی برای سازماندهی اطلاعات حجم آب تامین شده و مقایسه ارزش اقتصادی اجتماعی مصرف آب در هر یک از زیربخشها میباشد. برآورد حجم آب موردنیاز تولید ملی محصولات کشاورزی در چارچوب حسابداری آب مبتنی بر محصول، قابل بررسی بوده و سوال این است که سهم مصرف آب در تولید محصولات زراعی- راهبردی کشور چیست؟ با استفاده از بانک اطلاعات نیاز خالص آبیاری محصولات، آمار زراعی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ وبا فرض راندمان کاربرد ۴۴/۷ درصد، مصرف آب محصولات زراعی آبی منتخب برآورد شد. نتایج نشان میدهد، حداکثر حجم آب مصرفی تولید این محصولات، ۷۸/۶ میلیارد مترمکعب است و بیشترین آب مصرفی به حجم ۱۶/۹ میلیارد مترمکعب، به تولید ملی گندم اختصاص داشته که ۱۸/۳ درصد از کل آب مصرفی محصولات زراعی آبی کشور را شامل میشود. با مقایسه متوسط حسابی نیاز خالص آبی گندم با دیگر محصولات در ۶۲۰ دشت کشور، محصول گندم بعد از جو کمترین میزان نیاز خالص آبیاری (۳۵۶۲ متر مکعب در هکتار) را داشته، در نتیجه حجم مصرف آب تولید ملی گندم متاثر از گستردگی اراضی کشت گندم آبی در کشور (۲/۴ میلیون هکتار) است. بنا به اینکه با افزایش بهرهوری آب، میتوان حجم آب مصرفی تولید محصولات راهبردی را کاهش داد، به نظر میرسد مطلوبیت اجتماعی اقتصادی حجم آب مصرف شده جهت تولید محصولات راهبردی نسبت به هزینههای آن، ارجحیت داشته باشد.

حسابداری آب, آب مجازی, محصولات راهبردی, نیاز خالص آبیاری, مصرف آب