سعیده سامانی - موسسه تحقیقات آب

در کشور ایران با اقلیم خشک و نیمهخشک، استفاده بهینه از منابع آب یک امر ضروری به شمار میرود. به دلیل افزایش روزافزون جمعیت از یکسو و کاهش منابع آب زیرزمینی از سوی دیگر، ارزیابی کمی و محاسبات بیلان حوضه‏های آبریز، اهمیت بالایی دارد. گزارش‏های بیلان منابع آب یکی از شاخص‏ترین پروژ‏ه‏های مطالعاتی در مدیریت منابع آب کشور هستند و با وجود اهمیت بالای این مطالعات، مواردی وجود دارند که منجر به بروز خطا در فرآیند تهیه بیلان و نیز نتایج آن میگردد. هدف این مطالعه، بررسی چالش‏های محاسبات بیلان حوضهآبریز و شناسایی عواملی است که بیشترین عدمقطعیت و خطا را در محاسبات بیلان ایجاد می‏نمایند. در کل قابلاعتماد بودن برآورد بیلان با کاهش عدم قطعیت تصادفی و عدم قطعیت سیستماتیک همراه خواهد بود. کاهش عدمقطعیت تصادفی از طریق ایجاد یک بانک اطلاعاتی قابلاعتماد و تبدیل این بانک به یک ابزار موثر در ارزیابی بیلان صورت خواهد گرفت. همچنین کاهش عدمقطعیت سیستماتیک از طریق ایجاد دانش کافی در حیطه هیدروژئولوژی و هیدرولوژی در محدوده مورد مطالعه، کسب دانش کافی از شرایط مرزی، تفکیک مناسب زمانی-مکانی منطقه و محاسبات دقیق مولفههای ورودی بیلان از قبیل (بارندگی، تغذیه، تبخیر، برداشت و وضعیت آبیاری منطقه، محاسبه دقیق ضرایب نفوذ و..)، امکان‏پذیر خواهد بود.

چالش های محاسبات بیلان حوضه آبریز, عدم قطعیت تصادفی, عدم قطعیت سیستماتیک