علی شمس الدینی عزآبادی - دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری، دانشگاه علم و هنر یزد،
محمدجواد صفدری زاده میبدی - کارشناسی ناپیوسته معماری، دانشکده فنی شهید صدوقی یزد،
محمدحسین فیاضی بارجینی - کارشناسی ناپیوسته معماری، دانشکده فنی شهید صدوقی یزد،
ابوالفضل امینی - کارشناسی ناپیوسته معماری، دانشکده فنی شهید صدوقی یزد،

یکی از مهم ترین ابعاد مورد توجه در طراحی مساکن اسلامی، ایجاد حریم و محرمیت می باشد. حریم در لغت به معنای پیرامون، مکانی که حمایت و دفاع از آن واجب و به طور کلی هاله ای که مانع از تجاوز دیگران بشود، گفته می شود. جدا شدن حریم اهل خانواده از غیر و همچنین مهمان و تفکیک این دو عرصه از زندگی در عمده خانه های سنتی و بخصوص خانه های موجود در سرزمین های اسلامی واجد اهمیت بسیاری بوده است و در حقیقت یکی از ابعاد پنهان مساکن اسلامی است که ظهور و تجلیات آن در معماری بسته به بسترهای اقلیمی جغرافیایی و فرهنگی نمود و ظهور متفاوتی را خواهد داشت. روش پژوهش در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی است که هدف مطالعه و تحقیق بر شیوه های تطبیق مفهوم حریم با الگوهای بومی مساکن می باشد، لذا با مبنا قرار دادن و انتخاب مسکن از شهر اسلامی صنعاو مطالعه الگوی رفتارها و سکونت در مسکن این منطقه ؛ به بررسی مفهوم حریم و نحوه ظهور آن پرداخته خواهد شد. بر اساس فرضیه پژوهش مبنی بر وجود ارتباط میان نحوه ظهور حریم در مساکن اسلامی و الگوهای بومی، از طریق قیاس و انطباق خروجی ها برهم، ضمن آزمون فرضیه پژوهش، نشان می دهد که علاوه بر تئوری های نظری که در ایجاد حریم ها تاثیرگذار است، بوم منطقه نقش پر رنگی در ظهور مفهوم حریم ها دارد. لذا نتایج حاصله از این تحقیق می تواند به عنوان سرآغازی برای بازآفرینی مفهوم حریم در مساکن امروز سرزمین های اسلامی با توجه به بوم منطقه مورد استفاده قرار گیرد.

حریم، مسکن اسلامی، خانه های بومی، الگوی سکونت،صنعا.