قابلیت های پایدار و جهان بینی شهرسازی اسلامی با تاکید بر توسعه پایدار محله ای

این پژوهش کوشیده تا توان به کارگیری ارزش های شهرسازی اسلامی را در دوره ی امروزین و برای گستره جهانی آشکار سازد. در پژوهش هایمشابه، بیشتر به سویه های شکلی و ریخت شناسی شهر اسلامی در دوران گذشته بسنده شده و سویه های دریافتی و پویا و امروزین آن چندانبررسی نشده است. در این نوشتار ابتدا پژوهش های انجام شده بازبینی و در دو لایه ی (کالبدی) و (ناکالبدی) شناسایی شده است. در واقع، شهرهایاسلامی از دستورات و قوانین اسلامی متخذ از کتاب، سنت، فقه، اجتهاد و اجماع تاثیر پذیرفته و اصول و جهان بینی اسلامی تاثیر خود را بر ساختو بافت شهرها و محلات آن به عنوان کوچک ترین سلول های حیات شهری بر جای نهاده است. اما به تدریج و در دوران معاصر روند گسسته شدنمحلات و پیدایش فضاهای جدید شهری با معیارهایی متفاوت از فرهنگ بومی شتاب گرفته است که برخلاف منطق توسعه پایدار محله ای است.تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با کاربست جهان بینی اسلامی و اصول وارزش های آن در شهرنشینی و برنامه ریزی توسعه محله ای و تلفیق آن با اندیشه ایرانی می توان در جهت تقویت و احیای محلات اسلامی و درنتیجه توسعه پایدار محله ای گام برداشت. ذکر این نکته درخور اهمیت است که محلات اسلامی فقط به کالبد خلاصه نمی شوند، بلکه دارای حیاتیمعنوی در زمینه های گوناگون است که ضرورت دارد این موضوع در برنامه ریزی توسعه اجتماعات محلی مورد توجه قرار گیرد. همچنین قواعددهگانه اجتهاد از دیدگاه تشیع و قاعده لاضرر و لاضرار به برنامه ریزان شهری اجازه می دهد تا از مسائل نوین جهانی با توجه به اصول و ارزش هایاسلامی و معیارهای بومی استفاده نمایند.

Keywords:

جهان بینی اسلامی , شهر ایرانی , اسلامی , توسعه پایدار , محله