محمدجواد مهدوی نژاد - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، ته
امیر فرج اللهی راد - مدرس دانشکده معماری، دانشگاه تهران ، تهران، ایران
علی کرم - دانشجوی کارشناسی‎ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت

در طول تاریخ پاسخ‎گویی به شرایط متغیر و نیازهای جدید همواره ضرورتی جدایی‎ناپذیر از معماری بوده است. تطبیق معماری با تحولات محیطی و تغییرات عملکردی کاربران، هدف مطلوبی است که در دوران‎های مختلف وجود داشته و به دلیل نبود تکنولوژی مورد نیاز، دست‎یابی به آن دشوار بوده است. امروزه با پیشرفت‎های ایجاد شده در زمینه‎ی تکنولوژی امکان ایجاد نوعی معماری انعطاف‎پذیر که خود را با تغییرات ایجاد شده تطبیق دهد، بیش از پیش فراهم شده است. اما مسئله‎ای که همچنان ذهن متخصصین این زمینه را به خود معطوف داشته، تضمین پایداری سازه‎ای در ساختمان‎های انعطاف‎پذیر می باشد. یکی از چالش های اصلی در طراحی ساختمان‎های انعطاف‎پذیر، توجه به سیستم ساختمانی و تأمین پایداری سازه‎ای بناهاست. پرسش پژوهش آن است که چگونه می‎توان نوعی معماری انعطاف‎پذیر طراحی نمود به گونه‎ای که همسازی میان معماری و سازه در آن حداکثر باشد؟ برای پاسخ به سئوال فوق روش تحقیق «پژوهش موردی» به کار گرفته شده و از منابع کتابخانه‎ای و میدانی برای جمع‎آوری اطلاعات استفاده شده است. پژوهش ضمن بررسی نمونه ساختمان هایی که مدتی پس از کاربری، تغییراتی کالبدی در آن‎ها انجام شده، به دسته بندی عوامل ایجاد این تغییرات پرداخته و آن‎ها را بر اساس نوع کاربری ساختمان دسته بندی نموده است. پس از تحلیل این موارد نتیجه‎ی تحقیق مشخص شده و تبیین می‎گردد. بر اساس این پژوهش نوع تغییراتی که در ساختمان‎ها در مقیاس کلان اعمال می‎شود بستگی به کاربری ساختمان دارد. با شناخت این تغییرات مشخص گردید که چه نوعی از انعطاف‎پذیری، هنگام طراحی ساختمان باید در آن لحاظ شود، انواعی از انعطاف‎پذیری که بر اساس نوع کاربری ساختمان به طراحان توصیه می گردد

معماری انعطاف‎پذیر در مقیاس کلان، نیازهای جدید، تغییر کالبدی، همسازی معماری و سازه