مقایسه تاثیر آموزش روانی و کیفیت زندگی درمانی بر بار روانی مراقبان خانوادگی بیماران مبتلا به بیماری های روانی شدید

مقدمه: مراقبان خانوادگی بار روانی زیادی را در زندگی با افراد مبتلا به اختلالات روانی شدید تجربه می کنند. مداخله های مختلفی برای کاهش مشکلات روانشناختی و بار روانی مراقبان انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر آموزش روانی و کیفیت زندگی درمانی بر بار روانی مراقبان خانوادگی بیماران مبتلا به بیماری های روانی شدید انجام شد. مواد و روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که بر روی ۱۵۰ نفر از مراقبان خانوادگی بیماران روانی شدید بستری در تنها بیمارستان روانپزشکی شهر زاهدان به طور تصادفی در قالب سه گروه ۵۰ نفره مداخله کیفیت زندگی درمانی ، مداخله آموزش روانی و گروه کنترل در سال ۲۰۲۰ انجام شد. گروه مداخله کیفیت زندگی درمانی ۸ جلسه و گروه مداخله آموزش روانی چهار جلسه آموزش را طی دو هفته بصورت گروهی و به مدت ۹۰ دریافت کردند. قبل و ۴ هفته پس از اتمام آموزش ها، بار روانی مراقبان به کمکZarit Burden Questionnaire  مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و به کمک آزمون های آماری تی زوجی، تی مستقل، کای دو و ANOVA تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین نمره بار روانی مراقبان سه گروه پس از دریافت آموزش ها تفاوت معنادار داشتند. آزمون های تعقیبی نشان داد که میانگین نمره بار روانی مراقبان گروه کیفیت زندگی درمانی و آموزش روانی با گروه کنترل تفاوت معنادار داشت. همچنین میانگین نمره بار روانی مراقبان گروه دریافت کننده کیفیت زندگی درمانی بطور معنادار از گروه آموزش روانی کمتر بود. نتیجه گیری: کیفیت زندگی درمانی در مقایسه با آموزش روانی در کاهش بار روانی مراقبان خانوادگی بیماران مبتلا به اختلالات روانی شدید موثر تر بود. بنابراین استفاده از این روش ساده و قابل یادگیری برای مراقبان با سواد در قالب آموزش های ترخیص بیماران روانی پیشنهاد می گردد.

Keywords:

Quality of life therapy , Psychoeducation , Burden , Family caregivers , Mental illness , کیفیت زندگی درمانی , آموزش روانی , بار روانی , مراقبان خانوادگی , بیماری های روانی شدید