قاسم خانجانی - استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

مقابله با صوفیان و فرقه صوفیه در زمان امام هادی (ع)، به ویژه بر اساس نقل خبری در کتاب حدیقه الشیعه، از جمله مباحثی است که از سوی محققان مورد تردید واقع شده است. هر چند بر اساس روایات متعددی، مقابله با صوفیان، به ویژه مخالفت با آن دسته از صوفیه که با رویکردی نادرست به اباحی گری و بی مبالاتی نسبت به احکام شرعی و حلال وحرام گرایش داشتند از اقدامات رایج همه امامان(ع) شمرده می شود، اما شکل مقابله با آنان با سخنان امامان(ع) در برخورد با این دسته از صوفیان از مباحثی است که بایستی با دقت بیشتر مورد بررسی و سپس مورد پذیرش یا انکار قرار گیرد. یکی از این موارد، گزارشی مشهور مربوط به مقابله امام هادی (ع) با گروهی از صوفیان در مسجدالنبی (ص) است، که در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با این هدف که نوع نگاه امام هادی (ع) به صوفیه را آشکار کند، مورد سنجش قرار گرفت. این سنجش نشان می دهد که این خبر هم به لحاظ سند و هم از نظر منبع و هم از نظر محتوا ضعیف و نادرست است و بر این اساس این نتیجه به دست آمد که پذیرش این خبر بدین شکل قابل قبول نیست .

امام هادی (ع)، صوفیان، حدیقه الشیعه، بررسی تاریخی، بررسی روایی