نوید نقشبندی - استادیار دانشگاه کردستان

مذهب شافعی که در اواسط عمر شافعی در حدود سال ۱۹۰ هجری به عنوان مذهبی فقهی، مقبول علما و مشهور آفاق شد و به مدد شاگردان عراقی و مصری ایشان؛ نشر و گسترش پیدا کرد. در اواخر نیمه دوم قرن سوم هجری، در میان نسل دوم فقهای شافعی ، ایرانیانی بودند که این مذهب را به ایران آورده و آن را ترویج دادند و شاگردان زیادی را پرورش دادند. شاگردانی که از برترین علما و فقهای مذهب شمرده میشوند و کتابهای آنان از مهم ترین کتابهای مذهب است. تاثیر این فقها بر جریان علمی و فرهنگی ایران تا آنجا پیش رفت که برترین مدارس علمی جهان اسلام را تاسیس کرده و گزافه نیست اگر بگوییم که تا سال های متمادی، شافعیان ایران رهبری فکری جهان اسلام را به دست داشته اند. این مقاله که مروری بر ورود مذهب شافعی به ایران و تاثیر آن تا پایان قرن پنجم دارد؛ با استفاده ازمنابع کتابخانهای به این نتیجه رسیده است که این مذهب به وسیله این سه عامل در ایران گسترش پیدا کرده است: اول؛ ایرانیانی که فقه شافعی آموختند و دوم؛ قاضیانی شافعی مذهب که در ایران به قضاوت پرداختند و سوم؛ مدارسی که به تربیت طلابی در مذهب شافعی پرداختند.

ایران؛ تاریخ علوم اسلامی؛ خراسان؛ شافعی؛ فقه شافعی؛ نظامیه؛ نیشابور