سید آرمان حسینی بریه خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه بیرجند
زهرا پارسا - کارشناس خاکشناسی و حاصلخیزی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

هرچند استفاده از پساب ها از سابقه نسبتا طولانی برخوردار است اما امروزه بیش از هر زمان دیگر به پساب های شهری بعنوان منبع آب آبیاری توجه می شود. مهم ترین علت این امر کاهش روزافزون منابع آب و لزوم انتقال آب از فواصل طولانی می باشد. استفاده از پساب شهری برای محصولات زراعی مختلف و همچنین تجمع برخی عناصر سنگین در خاک های تحت آبیاری با پساب برای کشت های بعدی و همچنین اثراتی که بر روی ساختمان خاک و محصولات کشت شده بعدی می گذارد از جمله نکات حایز اهمیت می باشد. از این رو در این تحقیق با بررسی تاثیرات استفاده از پساب تصفیه شده بر روی خصوصیات گیاه پنبه مانند عملکرد و تعداد غوزه در متر مربع، شاخص برگ و ارتفاع گیاه و همچنین وزن غوزه پنبه و رشد رویشی پیشنهاداتی ارایه شده که می تواند کشاورزان را در جهت آبیاری مزارع با پساب تصفیه شده آگاه کند همچنین باتوجه به الگوی تجمع عناصر سنگین در خاک بر تاثیرات آن ها بر کیفیت خاک و محصولات کشت شده ضرورت این تحقیق را بیش از پیش می کند. در بررسی ها مشخص شد که پساب تصفیه شده شهری به عنوان یکی از منابع آب های نامتعارف برای آبیاری باعث افزایش عملکرد در گیاه پنبه می شود همچنین استفاده از پساب تصفیه شده درتحقیقات انجام شده سبب افزایش تعداد غوزه در متر مربع، شاخص برگ و ارتفاع گیاه در تیمارهای آبیاری شده با پساب تصفیه شده و معنی داری بالایی را نشان می دهد و همچنین در واحد سطح افزایش عملکرد الیاف پنبه را باعث شده است پس با توجه به تاثیر مثبتی که برروی رشد رویشی و همچنین عملکرد و رشد زایشی که داشته می توان استفاده از پساب تصفیه شده را در آبیاری به کشاورزان توصیه کرد. با توجه به عناصر سنگینی که در خاک های تحت آبیاری با پساب تصفیه تجمع پیدا کرده و تا حدودی بافت خاک را از بین می برد لذا برای جلوگیری از این امر می توان از درصد های اختلاط پساب تصفیه شده با آب چاه استفاده کرد.

پنبه، پساب تصفیه شده،عناصر سنگین، آب های نامتعارف، خشکسالی