ارغوان کمالی - دانشجوی دکتری کنترل زیستی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
مسعود احمدزاده - استاد کنترل زیستی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
اکرم صادقی - استادیار ژنتیک مولکولی، پژوهشکده پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران،کرج، ایران
ابراهیم کریمی - کارشناس ارشد بیماریشناسی گیاهی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج، ایران

مقدمه: باکتری‏های پروبیوتیک گیاهی همچون سودومونادهای فلورسنت با سازوکار‏هایی از قبیل تولید متابولیت‏ها و آنزیم‏ها دارای سابقه طولانی در کنترل زیستی بیمارگر‏های خاکزاد هستند. یکی دیگر از نقش‏های مهم این باکتری‏ها افزایش تحمل گیاه در مقابله با تنش‏های محیطی است. اکتوئینها اسمولیت‏هایی است که نقش مهمی در تحمل به تنش‏های اسمزی محیط ایفا می‏کند. ‏‏‏ مواد و روش ‏‏ها: میزان تحمل ۲۴ سویه باکتری پروبیوتیک گیاهی به شوری و دما تعیین و تعداد ۶ سویه متحمل برای انجام آزمایشات بعدی انتخاب شد. در مرحله بعد، آزمون کشت متقابل قارچ فوزاریوم سولانی و باکتری‏های رشد یافته در حضور اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین به همراه سه غلظت کلرید سدیم انجام و یک سویه از سودوموناس فلورسنس (UTPF۵) انتخاب شد. در نهایت، تاثیر اکتوئین، هیدروکسی‏اکتوئین و سه غلظت مختلف نمک بر جمعیت باکتری، تولید لیپاز، پروتئاز، سیانید هیدروژن، سیدروفور و بیوفیلم تعیین شد. ‏‏‏ نتایج: در غلظت ۳۰۰ میلی‏مولار کلرید سدیم، باکتری رشد یافته در حضور اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین درصد بازدارندگی از رشد قارچ را نسبت به شاهد پنج برابر افزایش داد. شوری بر جمعیت باکتری در تیمارهای آب مقطر و اکتوئین، تولید سیانید‏ هیدروژن در هر سه تیمار و تشکیل بیوفیلم در تیمارهای اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین تاثیر مثبت و بر جمعیت باکتری در تیمار هیدروکسی‏اکتوئین، تولید پروتئاز و سیدروفور در هر سه تیمار و تشکیل بیوفیلم در آب مقطر تاثیر منفی داشت. از طرف دیگر اکتوئین جمعیت باکتری، تولید لیپاز و تولید سیانید هیدروژن را در هر سه غلظت کلرید سدیم، تولید سیدروفور را در غلظت ۱۵۰ میلی‏مولار و تشکیل بیوفیلم را در غلظت ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی‏مولار افزایش و تولید پروتئاز را در هر سه غلظت کلرید سدیم و تشکیل بیوفیلم را در محیط بدون نمک کاهش داد. هیدروکسی‏اکتوئین تاثیراتی شبیه به اکتوئین با تفاوت‏های جزیی داشت. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏ گیری: اکتوئین و هیدروکسی‏اکتوئین با تاثیر بر تولید لیپاز، سیانید هیدروژن و تشکیل بیوفیلم موجب تعدیل کاهش کنترل زیستی ایجاد شده در اثر شوری می‏شوند. 

سودوموناس فلورسنس, اکتوئین, شوری, کنترل زیستی, لیپاز, سیانید هیدروژن, بیوفیلم