مژگان شفیعی - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، واحد علوم و تحقیقات خراسان رضوی، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
جعفر همت - استادیار ژنتیک ملکولی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
محمدرضا سام - استادیار ژنتیک ملکولی، موسسه بیوتکنولوژی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

مقدمه: در حال حاضر مقاومت ضدمیکروبی در میان باکتریها و دیگر موجودات بیماریزا تهدید جدی برای مدیریت بیماریهای عفونی است. جستجوی داروهای فعال زیستی جدید با منشا طبیعی در گلسنگها موضوع بسیاری از گروههای تحقیقاتی است‏. ‏‏ مواد و روش‏‏ها: عصاره استونی گلیفولسیا اسکابرا و ریزوپلاکا ملانوفتالما با استفاده از دستگاه سوکسوله تهیه شد. آثار ضدباکتریایی عصاره با استفاده از محیط کشت مولرهینتون آگار و آنتیبیوتیکهای استاندارد کربنیسیلین و آزیترومایسین بهروش کربی بائر بر روی باکتریهای گرم مثبت و منفی شامل باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، استافیلوکوکوس اورئوس، میکروکوکوس لوتئوس، سودوموناس آئروجینوزا ، کلبسیلاپنومونیه، پروتئوس ولگاریس، سراشیا مارسنس و اشریشیا کلی بررسی شد. حداقل غلظت مهارکننده و حداقل غلظت کشندگی عصارهها نیز تعیین شد. ‏‏ نتایج: عصاره استونی گلیفولسیا اسکابرا بر روی باکتریهای گرم مثبت باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، میکروکوکوس لوتئوس، استافیلوکوکوس اورئوس و همچنین بر باکتری گرم منفی پروتئوس ولگاریس بهترتیب با مقادیر حداقل غلظت مهارکنندگی ۱۶/۰، ۲۶/۰، ۰۴/۱، ۶۵/۰ و ۱۱/۰ میلیگرم بر میلیلیتر آثار مهاری قابلتوجهی نشان داد. عصاره ریزوپلاکا ملانوفتالما بر باکتریهای گرم مثبت باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، استافیلو کوکوس اورئوس و میکروکوکوس لوتئوس بهترتیب با مقادیر ۰۴/۰، ۰۸/۰، ۰۴/۱ و ۱۶/۰ میلیگرم بر میلیلیتر حداقل غلظت مهارکنندگی نشان داد اما بر باکتریهای گرم منفی تاثیر نداشت. ‏ بحث و نتیجه‏گیری: تاکنون آثار ضدمیکروبی گلیفولکیا اسکابرا گزارش نشده است. نتایج این پژوهش تاثیر ضدباکتریایی هر دو گونه گلسنگ بومی ایران را اثبات میکند؛ بنابراین عصاره استونی این گلسنگها میتواند جایگزین خوبی برای آنتیبیوتیکهای درمانی باشد که نیازمند مطالعات بیشتر است.

گلسنگ, آنتیبیوتیک, آثار ضدباکتریایی