محمد حسن شاه حسینی - دانشیار بیوتکنولوژیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران، ایران
مریم قهری - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، موسسه ایرانیان ژن فناور (IGF)، تهران، ایران
محمد امین محمودی - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، موسسه ایرانیان ژن فناور (IGF)، تهران، ایران
الهام مسلمی - استادیار سلولی و مولکولی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شرق، تهران، ایران

مقدمه: بروز نتایج متفاوت در آزمایشگاه‏ها به علت استاندارد نبودن، از معایب روش‏‏‏‏های تکثیر مولکولی است. در بیشتر مقالات چاپ شده در زمینه تشخیص PCR عوامل عفونی، ‏اینترنال کنترل تکثیری (IC) وجود ندارد. هدف از پژوهش حاضر، طراحی و توسعه یک روش ساده و سریع، برای‏‏‏‏‏‏ ساخت اینترنال کنترل آزمون‏‏ PCR ‏در آزمایشگاه‏های ‏تشخیصی است. ‏ مواد و روش‏‏ ها: در پژوهش حاضر، برای ساخت اینترنال کنترل رقابتی، از پرایمرهای مرکب و روش PCR-Cloning استفاده شد‏‏. بدین ترتیب که پرایمرهای جلویی و عقبی تشخیص PCR ویروس هپاتیت) ‏(HBV، ویروس هرپس سیمپلکس ‏HSV))، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (MTB)،‏‏ مایکوپلاسما پنومونیه (Mpn)،‏‏ کریپتوکوکوس نئوفورمنس ‏(Cne)،‏‏ جنس سالمونلا (Sal. sp) و جنس مایکوپلاسما (M. sp) را در بخش '۵ پرایمرهای ژن کینتوپلاست لیشمانیا، به شکل‏‏ دم طراحی و سنتز شد. اینترنال کنترل‏های تکثیری با پلاسمید pTZ۵۷R الحاق و در باکتری اشریشیاکلی JM۱۰۷ ترانسفورم شد‏‏. تعداد حداقل IC در هر واکنش PCR از طریق رقیق‏سازی ‏‏‏‏و همین‏طور طیف پاسخ PCR همراه با IC بررسی شد‏‏‏‏‏‏‏‏‏. ‏ نتایج: HBV–HSV–MTB–MPN–Cne–Sal. sp– و M. sp با پرایمر‏های اختصاصی به ترتیب برابر با ۲۷۲bp-۲۸۴bp-۴۱۵bp-۳۴۵bp-۲۴۵bp-۴۵۴bp-۲۶۲bp و محصول اینترنال کنترل هم به ترتیب ۶۷۲bp-۶۶۸bp-۶۶۱bp-۶۶۹bp-۶۶۰bp-۶۶۲bp-۶۶۰bp جفت باز بود، که از نظر اندازه، اختلاف مطلوبی بین محصول PCR و IC وجود دارد و به آسانی در ژل قابل تفکیک است. تعداد حداقل IC در هر واکنش، ۱۰۰۰ عدد تعیین شد. حداقل و حداکثر حساسیت آزمون‏‏ PCR همراه با IC برای همه عوامل در حد مطلوبی به دست آمد. در آزمون‏‏ ویژگی با عوامل مختلف هم، هیچ محصول ناخواسته‏ای ‏مشاهده نشد. ‏ بحث و نتیجه گیری: نتایج منفی و مثبت کاذب که به علت‏های‏‏‏ مختلف در روش‏‏‏ PCR رخ می‏دهد از مشکلات مهم این روش‏‏‏ جذاب است‏‏‏. استفاده از یک اینترنال کنترل در تشخیص مولکولی به عنوان کنترل داخلی، می‏‏تواند این خطاها را شناسایی کند. 

PCR, اینترنال کنترل, PCR-Cloning