فاطمه سلیمانی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، اراک، ایران
مریم قبادی دانا - استادیار ژنتیک مولکولی، پژوهشگاه استاندارد، کرج، تهران، ایران
زهرا پیراوی ونک - استادیار صنایع غذایی، پژوهشگاه استاندارد، کرج، تهران، ایران

مقدمه: لاکتوباسیل‏ ها ‏دسته‏ای ‏از باکتری‏های ‏اسیدلاکتیک هستند که محصول نهایی تخمیر آن‏ها اسیدلاکتیک است. هدف از پژوهش حاضر،‏ انتخاب لاکتوباسیل‏های ‏بومی تولید کننده اسیدلاکتیک تک ایزومره است. ‏‏‏ مواد و روش ‏‏ها: در پژوهش حاضر،‏ سویه‏های ‏بومی بر اساس‏ توانایی تولید اسیدلاکتیک غربال‏گری‏‏ شد. غربال‏گری‏‏ در دو مرحله انجام شد. مرحله اول به روش تیتراسیون و مرحله دوم به روش آنزیماتیک بود. سویه‏های ‏برتر حاصل از روش تیتراسیون برای انجام آزمون آنزیمی انتخاب شد. در نهایت، سویه‏های ‏برتر که توانایی تولید اسیدلاکتیک تک ایزومره را داشتند توسط آزمون‏های ‏بیوشیمیایی شناسایی شدند. سپس، شناسایی مولکولی سویه با استفاده از تعیین توالی ۱۶S rRNA انجام شد. ‏‏‏ نتایج: در پژوهش حاضر،‏ توانایی ۷۹ سویه لاکتوباسیل بومی از نظر تولید اسیدلاکتیک بررسی شد‏. بالاترین میزان تولید ۸/۳۴ و پایین‏ترین ‏میزان تولید ۴/۱۲ میلی‏گرم در گرم محاسبه شد. لاکتوباسیل‏های ‏برتر از نظر تولید اسیدلاکتیک توانایی تولید یک نوع ایزومر نوری L (+) را داشتند که بالاترین میزان L (+) اسیدلاکتیک برابر با ۹۹/۳ و پایین‏ترین ‏میزان برابر با ۰۳/۱ میلی‏گرم در گرم بود. نتایج بیوشیمیایی و مقایسه سویه‏ها‏ی برتر با اطلاعات موجود در بانک ژنومی نشان داد که آن سویه‏ها ‏لاکتوباسیلوس پاراکازئی هستند. سپس، توالی ۱۶S rRNA چهار سویه برتر به شماره دسترسی‏های ‏KF۷۳۵۶۵۴، KF۷۳۵۶۵۵، KJ۵۰۸۲۰۱ و KJ۵۰۸۲۰۲ در بانک ژنومی، مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی ثبت شد. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏ گیری: میزان تولید اسید لاکتیک توسط لاکتوباسیل‏های ‏بومی بسیار متفاوت مشاهده شد و مقدار تولید اسید برخی از سویه‏ها ‏نسبت به گزارش‏های ‏موجود، تولید بیش‏تری را نشان داد. لاکتوباسیل‏های ‏برتر تنها توانایی تولید ایزومر نوری L (+) اسیدلاکتیک را داشتند. نتایج پژوهش حاضر،‏ استفاده از سویه‏های ‏برتر لاکتوباسیل برای تولید اسیدلاکتیک خالص را پیشنهاد می‏کند‏. ‏‏‏

غربال‏گری‏‏, لاکتوباسیل, اسیدلاکتیک, PCR