طراحی الگوی ساختاری استدلال حسابرس با استفاده از رهیافت الگوسازی ساختاریـتفسیری فازی

استدلال، بهعنوان نشانه وجود تفکر منطقی، استعدادی ذهنی است که به شیوهای عقلانی عمل میکند. در پس هر استدلالی، فردی قرار دارد که برخی مقدمهها را بهگونهای هدفمند، در راستای حمایت از نتایج بهکار میگیرد و هرچه امکان تجربه مستقیم محتوای گزارهها کمتر باشد، نیاز به آوردن استدلال برای توجیه نتایج بیشتر میشود. حسابرسی، بهعنوان عرصهای که ویژگی اصلی آن، اعمال قضاوت حرفهای است، برای ارزشمندتر شدن نیازمند قضاوت بر پایه استدلالهایی قوی است؛ بنابراین، در این مقاله، عواملی را معرفی خواهیم کرد که زمینههای بهبود قدرت استدلال حسابرسان را فراهم میکنند. در این مقاله به کمک ۱۳ خبره حسابرسی، حسابداری، و مدیریت مالی و برپایه روش دلفی نخست، ۲۴ عامل موثر بر استدلال، در بازه یکساله بهمن ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸، مشخص و سپس اتفاقنظر خبرگان با بهکارگیری ضریب هماهنگی کندال تایید شده است. دادههای پژوهش نیز به کمک پرسشنامه مقایسه زوجی محققساخته با نرخ ناسازگاری ۰۳/۰ و برپایه روش الگوسازی ساختاریـتصویری فازی، در ۱۱ سطح، الگوسازی شدهاند. هوش، تجربه، استانداردهای حسابرسی و حسابداری، و دستورالعملهای حسابرسی، در پایینترین سطح الگو، و توانایی دفاع، عدم سوگیری متن، تردید، و استقلال حسابرس (بهعنوان عوامل تاثیرگذار بر استدلال) در بالاترین سطح قرار گرفتهاند. همچنین، در نمودار میکمک، پایبندی به اخلاق، فرهنگ سازمانی اخلاقمحور و بهدور از تقلب، دانش و مهارت در صنعت موردنظر، و صراحت و شفافیت اطلاعات، بهعنوان عوامل پیوندی استخراج شدهاند که تاکید بر آنها میتواند استدلال حسابرسان را بهبود بخشد.

Keywords:

استدلال حسابرس , بهبود استدلال , قدرت استدلال , معادلات ساختاریـتفسیری فازی , منطق حسابرس