سوگیری در همترازخوانی

هدف: همترازخوانی یعنی فرایند بررسی کار انجام شده توسط افراد همتراز برای اطمینان از اینکه آن کار با معیارهای مشخصی همخوانی دارد. این مطالعه ضمن شرح مختصری از عملکرد و تاریخچه همترازخوانی درصدد است با معرفی انواع مطالعات سوگیری، تعاملات پیچیده اجتماعی افرادی را روشن نماید که بهطور مستقیم و غیرمستقیم در همترازخوانی درگیر هستند. روششناسی: روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و گردآوری مطالب آن از طریق مرور منابع است. یافتهها: علیرغم اهمیتی که همترازخوانی برای جامعه علمی دارد، در اکثر مواقع به دلیل نواقصش مورد نقد قرار میگیرد. سوگیریها از نواقصی هستند که در مورد عملکرد همترازخوانی شناخته شده است. مواردی چون ملیت نویسنده، ملیت داوران، نشر، پژوهشهای میانرشتهای، جنیست، وابستگی سازمانی، ‏وابستگی نویسنده و داور در ارزیابی همترازخوانان تاثیرگذار است که انواع متفاوتی از سوگیری در همترازخوانی را به وجود آورده است.‏ بحث و ‏نتیجهگیری: در دنیای ایدهآل همترازخوانی باید مستقل از هویت اجتماعی نویسندگان و داوران و سوگیری شناختی- نظری داوران باشد؛ و نوشتهها باید بر مبنای اصالت، نوآوری و تاثیر داوری شوند. به دلیل ویژگی ذهنی بودن نظام همترازخوانی موجود، نمیتوان توقع داشت که نظام همترازخوانی دارای سطح بالایی از عینیت بوده و بدون سوگیری و اختلافسلیقههایی عمل کند که مربوط به هویتهای فرهنگی، منافع اجتماعی و انتظارات حرفهای و فکری داوران باشد. اگرچه از بین بردن سوگیری در داوری بهطور کامل ممکن نیست، اما درک انواع سوگیری ممکن است به کاهش آن از سوی داور کمک کند و صحت همترازخوانی را افزایش دهد.

Keywords:

همترازخوانی , ارزیابی , سوگیری , بیطرفی