حسین محب الدینی - استادیار،گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
امین عشایری زاده - دانش آموخته دکتری، گروه تغذیه دام، دانشکده علوم دامیف؟دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
وحید جزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تغذیه دام، دانشکده علوم دامی،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تاثیر تغذیه کنجاله پنبهدانه تخمیری بر عملکرد، صفات کیفی تخممرغ، جمعیت میکروبی دستگاه گوارش و فراسنجههای خون با استفاده از ۶۴۸ قطعه مرغ تخمگذار های-لاین W-۳۶ در قالب طرح کاملا تصادفی با نه تیمار، شش تکرار و ۱۲ قطعه مرغ در هر تکرار بررسی شد. کنجاله پنبهدانه خام با کشت مخلوط مایع حاوی باکتریهای لاکتوباسیلوس پلانتاروم، باسیلوس سابتیلیس و مخمر ساکارومایسس سرویسیه با نسبت یک به ۱/۲ تخمیر شد.تیمارهای آزمایشی شامل جایگزینی ۷/۵، ۱۵، ۲۲/۵ و ۳۰ درصد کنجاله پنبهدانه خام و یا تخمیری با کنجاله سویا در جیره غذایی بود. پس از هفت روز تخمیر، محتوای گوسیپول آزاد از ۹۸۵ به ۱۰۷ میلیگرم در کیلوگرم کنجاله کاهش یافت (۰/۰۵>P).  استفاده از سطوح مختلف کنجاله پنبهدانه تخمیری در جیره سبب افزایش درصد تولید تخممرغ و توده تخممرغ و کاهش ضریب تبدیل خوراک در مقایسه با کنجاله پنبهدانه خام شد (۰/۰۵>P). مقاومت پوسته تخم در مرغهای تغذیه شده با جیرههای حاوی کنجاله پنبهدانه تخمیری بالاتر از پرندگان شاهد و مرغهای دریافت کننده جیرههای حاوی پنبهدانه خام بود (۰/۰۵>P). تغذیه جیرههای حاوی سطوح مختلف کنجاله پنبهدانه تخمیری  سبب افزایش جمعیت باکتریهای اسید لاکتیکی در چینه دان و سکوم مرغهای تخمگذار شد (۰/۰۵>P). مقدار کلسترول خون در پرندگانی که جیره حاوی کنجاله پنبهدانه تخمیری دریافت کردند کمتر از سایر پرندگان بود (۰/۰۵>P). بها توجه به نتایج این حاصل  جایگزینی کنجاله سویا با کنجاله پنبهدانه تخمیری تا  ۳۰ درصد ببدون تاثیر منفی بر عملکرد، سبب بهبود ضخامت پوسته تخممرغ، جمعیت میکروبی دستگاه گوارش و کاهش کلسترول سرم در مرغ های تخمگذارمیشود.

تخمیر میکروبی, کلسترول, کنجاله پنبهدانه, گوسیپول آزاد, مرغهای تخمگذار