قدرت الله قربانی - گروه فلسفه

میسازد. پیروان هریک از ادیان بر اساس ویژگی­های تاریخی یا الهی و غیرالهی بودن دین خود، پاسخ­های متفاوتی به این پرسش دادهاند. در این تحقیق با استفاده از روش­های عقلانی، استقرایی، تاریخی و تحلیل محتوا، بر ملاک­های مختلفی برای ارزیابی حقانیت ادیان تمرکز می­شود. این ملاک­ها عبارتند از: ۱. خداباوری؛ ۲. الهی بودن؛ ۳. وحدانیت در مقابل شرک؛ ۴. آخرت­باوری؛ ۵. انسجام معرفتی و انطباق بیشتر با عقلانیت بشری؛ ۶. جامعیت در آموزه­ها و کارآیی در تامین معنای زندگی انسان؛ ۷. آموزهمحوری بهجای پیامبرمحوری؛ ۸. عدم تحریف کتب مقدس و ۹. اصلاح انحرافات ادیان پیشین. رابطه طولی و عرضی این ملاک­ها ما را قادر می­سازد تا در نهایت به این نتیجه برسیم که ادیان الهی حقانیت بیشتری دارند و از میان آنها نیز دینی که بدون تحریف بوده یا تحریفات کمتر و باورهای منسجم و عقلانی­تر بیشتر داشته باشد و نقش موثری در معنای زندگی و اخلاق مومنان برجای بگذارد، واجد حقانیت بیشتری خواهد بود. ضمن اینکه حقانیت دینی، امری ذومراتب و تشکیکی است و از اینرو بیشتر سنت­های دینی، بهویژه ادیان الهی واجد آن هستند، اما میزان بهره­مندی آنها از آن یکسان نیست، بلکه به میزانی که معیارهای فوق در یک سنت دینی حضور بیشتر و پررنگ­تری دارند، آن دین می­تواند دربردارنده درجه تشکیکی و سلسلهمراتبی عالی­تری از حقانیت باشد.

ادیان, کثرتگرایی, حقانیت, خداباوری, وحدانیت