شهرام ملکی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
امیر زکیان - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
غلامرضا عبداله پور - گروه بیماریهای داخلی دامهای بزرگ، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه مطالعه: لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و دام است که باعث بروز کاهش تولید و اختلالات تولید مثلی در نشخوارکنندگان و وارد آمدن خسارات اقتصادی عمدهای به روستاییان و دامداران میشود. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان شیوع سرمی نشخوارکنندگان استان لرستان از نظر سرووارهای مختلف لپتوسپیرا اینتروگانسو ارزیابی نقش فاکتورهای محیطی و میزبانی در شدت این آلودگی بود. روشکار: به این منظور با مراجعه به گاوداری و گلههای گوسفند و بز در شهرستانهای مختلف استان لرستان اقدام به اخذ ۶۹۱ نمونه خون شامل ۲۵۸ راس گوسفند، ۱۹۵ راس بز و ۲۳۸ راس گاو شد و در ادامه از نظر وجود آلودگی نسبت به ۷ سرووار مختلف لپتوسپیرا اینتروگانسبه روش آگلوتیناسیون میکروسکوپیک مورد عیار سنجی قرار گرفتند. علاوه بر عوامل میزبانی از قبیل سن، جنس و عوامل محیطی شامل منطقه جغرافیایی، میزان بارش، دمای هوا، رطوبت نسبی محیط و ارتفاع منطقه نمونه­گیری از سطح دریا ثبت تا نقش احتمالی آنها در شیوع سرمی مورد تحلیل آماری قرار گیرد. نتایج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد میزان شیوع کلی سرمی لپتوسپیروز در گاو، گوسفند و بزهای مورد بررسی در استان لرستان به ترتیب برابر با ۶۲ راس (۰۵/۲۶ درصد؛ فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۲۳/۳۱ – ۷/۱۹)، ۵۸ راس (۴۸/۲۲ درصد؛ فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۱۶/۲۵ – ۹۵/۱۶) و ۲۹ راس (۸۷/۱۴ درصد؛ فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۳۶/۲۰ – ۳۷/۹) بود. از نظر واکنش سرمی در گروه­های مختلف سنی و جنس نر و ماده اختلاف آماری معنیداری دیده نشد (۰۵/۰p >). غالبترین سرووار آلوده کننده در گاو، گوسفند و بزهای دارای واکنش سرمی مثبت بر علیه لپتوسپیرا به ترتیب گریپوتایفوزا (۹۳/۴۱ درصد)، کانیکولا (۷۶/۳۲ درصد) و کانیکولا (۲۷/۴۸ درصد) بود. نتایج نشان داد دمای سالانه محیط بر روی میزان آلودگی اثر معنیداری ندارد (۰۵/۰p >)، اما رطوبت نسبی محیط (۰۲/۰p =)،  میزان بارش سالانه (۰۰۱/۰p =) و ارتفاع محل زندگی دامها از سطح دریا (۰۳/۰p =) بر روی شیوع سرمی لپتوسپیرا اثرگذار است و بالاترین شیوع سرمی در دام­های مناطق مرکزی و غربی استان دیده شد (۰۵/۰p <). نتیجهگیری نهایی: لپتوسپیروز در دامهای استان لرستان بومی بوده و فاکتورهای محیطی در شدت آلودگی نقش بهسزایی دارند که این مسئله ضرورت توجه به مناطق جغرافیایی در معرض خطر را بیشتر میکند.

آگلوتیناسیون میکروسکوپی, بیماری مشترک, فاکتورهای محیطی, لپتوسپیروز, نشخوارکنندگان