جلال تباشیر - دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
فریده اربابی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

پیش انگاشت یکی از مباحث زبان شناسی است که برای تفسیر و تحلیل متون گفتاری و نوشتاری مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. پژوهش حاضر نیز به تفسیر و تحلیل متون گفتاری و نوشتاری در دنیای شناختی کودکان بر اساس پیش انگاشت ها در زبان کردی پرداخته است با این هدف که مشخص سازد پیش انگاشت ها در دنیای شناختی کودکان تا چه اندازه کاربرد دارند. بدین منظور برای گردآوری داده ها تعداد ۵۰۰ جمله از متون گفتاری که طی یک هفته در موقعیت های مختلف از کودکان ضبط شده بود و همچنین تعداد ۵۳۷ جمله از متون نوشتاری که از کتاب داستان های کودکانه انتخاب شده بودند مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که موضوع پیش انگاشت ها در دنیای شناختی کودکان کاربرد زیادی دارد و کودکان در هنگام برقراری ارتباط از انواع پیش انگاشت ها استفاده می کنند اما تفاوت اساسی که بین میزان استفاده از پیش انگاشت ها در مکالمه روزمره کودکان و کتاب داستان های کودکان بود الگوی ترتیب استفاده از آنها بر اساس بسامد بود زیرا کودکان در طول مکالمه روزمره خود در میزان استفاده از پیش انگاش ها از الگوی (وجودی< واقعیت پذیر< خلاف واقع< واقعیت ناپذیر< واژگانی< ساختاری) پیروی کرده اند اما در کتاب داستان های کودکان میزان استفاده از پیش انگاشت ها بر اساس الگوی (وجودی< واقعیت پذیر< واژگانی< خلاف واقع< ساختاری< واقعیت ناپذیر) بود. به طور خلاصه باید گفت که وجود پیش انگاشت ها در تحلیل متون بسیار کاربردی است یعنی گوینده و نویسنده فرضیات و گمان های خود را با مخاطب به اشتراک می گذارند تا ارتباطی واضح و روشن شکل بگیرد.

کاربردشناسی، پیش انگاشت، ادبیات کودک، زبان کردی