نقش داستان در پرورش مهارت های تفکر انتقادی در کودکان و نوجوانان و ارائه پیشنهادات کاربردی

فرایند تربیت و پرورش دینی کودکان نیازمند بهره گیری از ابزار متناسب با سطح رشد فکری و ذهنی کودکان می باشد. مهم ترین ابزار تاثیرگذار در این دوران، قصه و داستان است که نقش بی بدیلی را در پرورش و رشد فضایل اخلاقی و دینی کودکان ایفا میکند. با توجه به رویکردهای نوین تربیتی نیاز است تا با بهره گیری از داستانها، قوه تفکر انتقادی، مفهوم سازی و استدلال کردن کودکان را از طریق ایجاد حس پرسش گری تقویت و بارور کرد. روش مطالعه و تحقیق در این مقاله، کتابخانه ای و بررسی اسناد است. چنانچه داستان متناسب با سطح رشد فکری و ذهنی کودکان و با در نظر گرفتن رویکرد تفکر انتقادی تنظیم شود، میتوان امیدوار بود در بزرگسالی نوع نگرش آنها به زندگی، نگرشی مبتنی بر بنیان های استوار فکری، منطقی و خرد دینی باشد. تفکر انتقادی به مثابه ابزاری است که فرد را در اتخاذ تصمیم، صدور حکم و انجام هر عملی خودپایش ساخته و تا حد ممکن فکر و عمل فرد را مطابق با اصولی میکند که در دوران کودکی آموخته، سنجیده، آزموده و از درستی و کارآمدی آن اطمینان حاصل کرده است. محوری ترین ابزار این شیوه آموزش، استفاده از داستان برای انتقال مفاهیم و ایجاد حس پرسشگری در کودک است. ضـعف عمـده ی داستان ها در وجود راوی های مداخله گر، خالی بودن از درونمایه های طنز، استفاده ی مطلوب نکردن از شگردهای داستانی برای خلق فضاهای متفاوت و تقویت دیدگاه -های گوناگون و.... بوده است. قویترین مولفه را در بیشتر داستان ها میتـوان پـای -بندی به قابلیت های استدلال اخلاقی دانست.با توجه به تاثیر عمیق داستان ها و قصه ها در سنین طفولیت بر ذهن و نوع نگرش کودکان، غنی سازی داستان های تربیتی از طریق رویکرد پرورش تفکر انتقادی، مهم ترین مبحث حوزه تعلیم و تربیت جدید است.

Keywords:

مهارتهای تفکر انتقادی , داستان های کودک و نوجوان , آموزش و پرورش