ویژگیهای اخلاقی موثر بر تنظیم روابط انسانها در نهج البلاغه

حیات ملتها و استمرار بنیانهای اجتماعی و ملی، به مسائل گوناگونی بستگی دارد. بخشی از این موضوع، در گرو مسائل تربیتی، اخلاقی و فرهنگی است. در این میان، برخی از ویژگیهای تربیتی، از آثاری فراتر از ساحت فردی برخوردار بوده و گستره ای در سطح جامعه مییابند که در تنظیم روابط بین انسانها و قوام و استحکام جامعه موثرند. بررسیها نشان میدهد که این موضوع در نهجالبلاغه مورد توجه قرار گفته است. پژوهش حاضر با این زمینه نگاه و با هدف یافتن ویژگیهای اخلاقی موثر بر تنظیم روابط انسانها در نهج البلاغه سامان یافته است. جستار حاضر، با روش توصیفی تحلیلی، چهار ویژگی مورد مطالعه قرار گرفته و ضمن » تواضع و فروتنی؛ بردباری و تحمل پذیری؛ مدارا و سازگاری؛ صله رحم « تبیین معنای لغوی و اصطلاحی واژگانی، به این نتیجه دست یافته است که تواضع به موقع و به اندازه، مفید و پسندیده بوده و اجزای جامعه را به هم نزدیک ساخته و جانمایه تنظیم روابط بین صاحبان قدرت، ثروت و شهرت با دیگران است. حلم و بردباری، باعث تحمل اندیشه، رفتار و گفتار دیگران شده و از اختلال در روابط انسانها، گسست های اجتماعی و اختلافات جلوگیری میکند. از آنجا که رفق و مدارای متعادل و با در نظر گرفتن شرایط آن، در تنظیم امور دینی و دنیوی نقش موثری دارد، ضرورتی برای زندگی اجتماعی و جمعی بشری محسوب میگردد. سلامت، آرامش روحی و روانی افراد جامعه و حل بسیاری از مشکلات فردی، در بستر پیوندهای خویشاوندی و صله رحم صورت میگیرد. ایجاد پیوند بین ویژگیهای اخلاق فردی و رفتارهای جمعی و ارائه بازخورد اجتماعی از این شاخصه ها، از نوآوریهای پژوهش حاضر است.

Keywords:

تربیت , اخلاق , تنظیم روابط , نهج البلاغه.