زهرا طیرانی نجاران - دانشیار گروه فارماکولوژی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حسین کمالی - استادیار گروه فارماسیوتیکس، مرکز تحقیقات دارورسانی هدفمند، انستیتو علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
فرزین هادیزاده - استاد گروه شیمی دارویی، مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی، انستیتو علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
فرناز احمدی - دانشجوی تخصصی سم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
سحر شهیدی - دانشجوی عمومی دانشکده داروسازی، مرکز تحقیقات دارورسانی هدفمند، انستیتو علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
الهام خداوردی - دانشیار گروه فارماسیوتیکس، مرکز تحقیقات دارورسانی هدفمند، انستیتو علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: سلولهای بنیادی پالپ دندان، ازدسته سلولهای چند توان با قدرت تمایز به انواع سلولها از جمله استئوسیت ها، کندروسیت ها و آدیپوسیت ها می باشند. این سلولها تا حدی در مطالعات پره کلینیکی مربوط به مهندسی بافت مطالعه شده اند. ایمپلنت در جا تشکیل شونده حاوی دگزامتازون، قابلیت آزادسازی داروی به دام افتاده در بسترش را در محیط آبی، به صورت آهسته و طی مدت زمان طولانی از چند روز تا چند هفته دارد. هدف اصلی این مطالعه بررسی قابلیت و توانایی سلولهای پالپ دندان در حضور ایمپلنت درجا تشکیل شونده دگزامتازون به بافت استخوانی به عنوان یک منبع سلولهای مزانشیمال دندانی بود. مواد و روشها: سلولهای بنیادی پالپ دندان از دندان مولار سوم استخراج شدند. برای بررسی تمایز به استئوبلاست ها، بتا گلیسرول فسفات، آسکوربیک اسید و ایمپلنت درجا تشکیل شونده دگزامتازون به محیط کشت سلولها اضافه شد و پروسه تمایز توسط رنگ آمیزی Alizarin Red S ،اندازه گیری فعالیت آلکالن فسفاتاز و تکنیک وسترن بلات تایید گردید. یافته ها: نتایج رنگ آمیزی Alizarin Red S، نشان داد که در هر دو گروه، استاندارد حاوی دگزامتازون تنها در محیط کشت و ایمپلنت درجا تشکیل شونده دگزامتازون، مینرالیزه شدن در ماتریکس خارج سلولی تحریک شده و فعالیت آلکالن فسفاتاز در این دو گروه نسبت به گروه کنترل که دگزامتازون نداشت افزایش یافته بود. نتیجه گیری: در این مطالعه نشان داده شد که ایمپلنت درجا تشکیل شونده دگزامتازون قادر است پروسه تمایز در سلولهای پالپ دندان به استئوبلاست ها را افزایش دهد.

سلولهای پالپ دندان, ایمپلنت درجا تشکیل شونده دگزامتازون, سلولهای بنیادی مزانشیمال