روابط بینامتنی اشعار بحتری با تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی

دیوان بحتری مشتمل بر قصاید وصفی و مدحی فراوانی است که به اشکال گوناگون تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی را بازآفرینی میکند و به فراخور مضمون و بافت کلام پادشاهان بزرگ، آلات موسیقی، معماری، لباسها و اسامی شهرهای ایرانی و غیره بازنمایی کردهاست. لذا مطالعه و بررسی چگونگی و چرایی تاثیرپذیری بحتری از فرهنگ و تمدن ایرانی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در پژوهش حاضر از رویکرد بینامتنیت که با خوانشی تفسیری تاثیر و تاثر متون از یکدیگر را واکاوی میکند به مطالعه دیوان بحتری پرداختهشده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع کتابخانهای است. بدین ترتیب که ابتدا دیوان بحتری مورد مطالعه قرار گرفته است و شواهد تاثیر پذیری او از فرهنگ و تمدن ایرانی استخراج شده است. سپس بر اساس نظریه باختین و مایکل ریفاتر تحلیل شده است. مهمترین پرسش این تحقیق بررسی اشکال تاثیر پذیری بحتری از تمدن ایرانی است. نتیجه این بررسی حاکی از آن است که بحتری با ذکر جغرافیای سرزمین ایران و به نیکی یاد کردن از شهرهای آن در اشعار خود، برای خوشامد ممدوحان ایرانی خویش از جغرافیای ایران به نیکی یاد کرده است. همچنین وی با همانندپنداری ممدوحان خود به شاهان و وزیران ایرانی، منظومهای توصیفی از سلاطین ایرانی با معنابن قدرت و سلطنت تشکیل میدهد و بر شجاعت و دلاوری فرماندهان ایرانی تاکید میکند. همچنین شاعر در ضمن توجه به انواع هنر ایرانی همانند موسیقی، معماری رمز ماندگاری سروری ممدوحانش بر ایرانیان را در اهتمام آنان در حفظ و احیا آیین و رسوم ایرانی می داند

Keywords:

بینامتنیت , بازآفرینی , دلالت ضمنی , تاریخ و تمدن ایرانی , دیوان بحتری