جعفر فسائی - دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه هرمزگان. بندرعباس. ایران.
سمیه رضایی - استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران.

یکی از برجسته ترین رویدادهای زبانی در عصر مدرن و همزمان با تغییر و تحولات بنیادین در نحوه تفکر و شیوه زیست آدمیان حرکت زبان به سمت کمکوشی و میل به اختصار و ایجاز است. در تعاریف زبانشناختی، به قوانین و قواعد ناظر بر تحولات آوایی و صرفی زبان که به راحتتر شدن بیان و سادهتر شدن شکل و ساختار جملات و عبارات در فرآیندهای ارتباطی منتج میشود، «قانون صرف کمترین انرژی در گفتار و نوشتار» اطلاق می شود. یکی از مهمترین تاثیرات این قاعده بر صورتهای زبانی، خروج از معیارهای رسمی و کلیشههای تثبیت شده سنتی و حرکت تدریجی به سمت ساحتهای محاوره و غیر رسمی است. در این مقاله نشان دادهایم که یکی از عوامل تاثیر گذار در شکل گیری زبان محاوره محمدعلی جمالزاده تبعیت ذهن و زبان ایشان از قاعده کمکوشی زبانی است. بر این اساس پارهای از فرآیندهای کم کوشانه زبانی را درسطح ارکان مختلف جمله، در نخستین مجموعه داستانی جمالزاده-«یکی بود و یکی نبود»- مورد بررسی قرار دادهایم و برآیند مقاله نیز فرضیه مزبور را تایید کرده است.

اقتصاد زبانی , جمالزاده , زبان محاوره , ایجاز , حذف