عبدالحمید واسطی - Assistant Professor in Islamic Research Institute for Culture and Thought

چکیده مسئله این مقاله، دستیابی به دستگاه معرفتی تولیدکننده تعریف عدل، شاخصها و معادلات عدالتورزی است. در این مقاله، با ابتنا بر «پارادایم شبکهای» و «روش تحقیق شبکهای» و «بسته مفاهیم بنیادین»، که هر سه متخذ از دیدگاه معرفتی اسلام است، تعریفی از عدالت ارائه شده و با رویکرد سیستمی و توجه به مقیاس «شبکه هستی»، نقطه شروع فرایند «تحقق عدالت»، هسته مرکزی، و راهبرد حاکم بر فرایند و مراحل آن بهصورت قدمبهقدم، در قالب یک دستگاه آکسیوماتیک عرضه شده است. براساس این تحلیل، عدالت عبارتاست از: «نسبتی میان نیازها و امکانات، که منجربه زمینهسازی برای رشد در مقیاس شبکه هستی شود» و نظریه «عدل شبکهای» یعنی تعیین معادله مطلوبیت در مقیاس شبکه هستی، بهطوریکه برایند پنج مولفه مطلوبیت جسمی، فکری و روحی، محیطی، جمعی و مطلوبیت پایدار (با میل به پایداری بینهایت) باشد؛ و مراحل تحقق عدالت عبارتاند از: تشخیص نیاز (در مقیاس شبکه هستی) ← تشخیص امکانات (در مقیاس شبکه هستی) ← تعیین زمینه لازم برای استفاده از امکانات به جهت رفع نیاز (تحقق رشد) ← تعیین نسبت میان نیازها و امکانات (تعریف معادله حرکت)، براساس مطلوبیت پنجمحوره عدل شبکهای.

Keywords: Existence networks, Reticular paradigms, need’s model, identity development, identity justice, Reticular justice, کلیدواژهها: شبکه هستی, پارادایم شبکهای, مدل نیازها, هویت رشد, هویت عدالت, عدل شبکهای.