روح الله شریفی - استادیار بیماریشناسی گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
حمیدرضا علیزاده - استادیار بیماریشناسی گیاهی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
مسعود احمدزاده - استاد بیماریشناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی دانشگاه تهران، کرج، ایران
میرحسن رسولی صدقیانی - دانشیار خاکشناسی، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

مقدمه: سودوموناسهای فلورسنت سیدروفورهای متعددی را تولید میکنند که مهمترین آنها سیدروفور نوع پایووردین است. تولید سیدروفور در این باکتریها باعث افزایش فراهمی آهن موردنیاز باکتری و گیاهان میشود و همچنین اهمیت ویژهای در کنترل بیماریهای گیاهی دارد. مواد و روشها: بهمنظور مقایسه روشهای اندازهگیری تولید سیدروفور، میزان تولید سیدروفور ۲۱ سویه سودوموناس بومی ایران بههمراه دو سویه مرجع خارجی و یک سویه باسیلوس با روش کیفی CAS-Agar، روش نیمهکمی CAS-AD و روش کمی اسپکتروفتومتری با استفاده از سیدروفور خالص اندازهگیری شد. نتایج: در روش CAS-Agar بهعلت وجود ماده شوینده HDTMA رشد سلولی تعدادی از سویهها محدود و درنتیجه تولید سیدروفور آنها پایین بود. در روش CAS-AD همه باکتریها قادر به تولید سیدروفور بودند که بیشترین و کمترین مقدار تولید مربوط به P. fluorescens UTPF۷۶ و P. fluorescens UTPF۴۵ با تولید معادل ۰۰۵/۱ و ۰۰۲۶/۰ میلیگرم در لیتر دفروکسامین بود. در دو روش اخیر سویه باسیلوس و موتانت پایووردین P. aeruginosa MPFM۱ بهمیزان کمی تولید سیدروفور کردند که نشاندهنده غیرانتخابیبودن این روشها به نوع سیدروفور بود. در روش کمی فقط سیدروفور نوع پایووردین قابلاندازهگیری بود که سویههای P. aeruginosa MPFM۱ وBacillus sp. قادر به تولید آن نبودند. بیشترین میزان تولید پایووردین مربوط به سویه خارجی ۷NSK۲ با ۲۹/۶۲۵ میکرومول بر لیتر بود و در پی آن سویههای P. fluorescens UTPF۶۵، P. fluorescens UTPF۸۱ و P. fluorescens UTPF۸۷ در رتبه بعدی قرار گرفتند. بحث و نتیجهگیری: در مجموع روش CAS-AD بهترین روش برای بررسی میزان تولید سیدرفور کل و روش اسپکتروفتومتری نیز روشی دقیق و کارا برای تشخیص سیدروفور نوع پایووردین است که عمدتا توسط سودوموناسهای فلورسنت تولید میشود.

سیدروفور, سودوموناسهای فلورسنت, CAS-Agar, پایووردین