محمود ملکی - استادیار اصلاح نباتات، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
صدیقه نوروزپور - استادیار علوم دامی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
الهام رضوان نژاد - دانشیار بیوتکنولوژی، دانشگاه اصفهان، ایران
شهریار شاکری - استادیار اصلاح نباتات، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

مقدمه: سیدروفورها مولکولهایی با وزن مولکولی نسبتا پایین (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دالتون) هستند که به عنوان لیگاندهای کلاته کننده آهن در شرایط کمبود آهن توسط بسیاری از میکروارگانیزمها تولید می شوند. گیاهان میتوانند ترکیب آهن-سیدروفور را به منظور رفع نیازشان به آهن جذب کنند. هدف از پژوهش حاضر جداسازی و شناسایی باکتریهای تولید کننده سیدروفور است. مواد و روشها: در این پژوهش از روش سنجش مایع CAS، برای جداسازی باکتریهای محرک رشد گیاهی (PGPR) تولید کننده سیدروفوراستفاده شد. سپس، انواع مختلف سیدروفورهای تولید شده توسط بهترین سویهها، با استفاده از روش سنجش O-CAS تعیین شدند. سرانجام دو سویه برتر تولید کننده سیدروفور با استفاده از آنالیز توالی ژن ۱۶S rDNAشناسایی شدند. نتایج: نتایج نشان داد که ۳/۶۹ درصد از باکتریهای جداسازی شده توانایی تولید سیدروفور را دارند. پایینترین و بالاترین میزان سیدروفورها به ترتیب به سویه های Cke۱ (۵۸/۱۷ درصد واحد سیدروفوری) و Wah۱ (۷۶/۹۷ درصد واحد سیدروفوری) تعلق داشتند. بر پایه روش سنجش O-CAS این سویهها سیدروفورهایی از نوع کاتکول و هیدروکسامات را تولید کردند. دو سویه Wah۱ و Wkh با استفاده از آنالیز توالییابی ژن ۱۶S rDNA به ترتیب به عنوان Bacillus cereus و Enterobacter cloacae شناسایی شدند. بحث و نتیجهگیری: Wah۱ و Wkh سیدروفورهای بیشتری (به صورت واحد سیدروفوری) نسبت به سایر سویههایی که تا کنون با روش مشابهی مطالعه شده بودند، تولید کردند. بنابراین، آنها سویههای با ارزشی برای مطالعه پتانسیلشان به عنوان کودهای زیستی و حفاظت گیاه در برابر پاتوژنهای خاکزاد خواهند بود.

باکتری, سنجش مایع CAS, سنجش O-CAS, سیدروفور