تولید بیوسورفکتانت و حذف زیستی لکههای نفتی با استفاده از جدایههای بومی باکتریهای سواحل جنوبی دریای خزر

مقدمه: امروزه تجزیه زیستی آلودگیهای نفتی با استفاده از باکتریهای بومی درخور توجه است. هدف پژوهش حاضر، جداسازی باکتریهای بومی تولیدکننده بیوسورفکتانت با قابلیت حذف زیستی لکههای نفتی موجود در سواحل دریای خزر است. مواد و روشها: نمونهبرداری از رسوبات و لکههای نفتی هفت ایستگاه داخل سواحل بندر انزلی و کیاشهر انجام شد. تولید بیوسورفکتانت با استفاده از روشهای کمی و کیفی شامل همولیز در محیط آگار خوندار، روش گسترش نفت، آزمایش انهدام قطره، فعالیت امولسیونکنندگی (آمیزندگی) و آزمون کشش سطحی انجام شد. میزان تجزیه زیستی ترکیبات در رسوبات و لکههای نفتی به روش کروماتوگرافی گازی (GC-MS) و شناسایی باکتریها با آزمونهای بیوشیمیایی و تعیین توالی ژن ۱۶S rRNA انجام شد. نتایج: از میان ۱۱۵ جدایه حاصل، ۵۷ جدایه بر اساس آزمونهای کیفی تولیدکننده ترکیبات فعال سطحی بودند. ۱۵ جدایه از ۵۷ جدایه برای مراحل بعدی و آزمونهای تکمیلی انتخاب شدند؛ نتایج اسپکتروفتومتری این جدایهها نشان دادند جدایه ۳J با میزان حذف نفت ۶/۹۴ درصد طی ۷ روز توانمندترین جدایه در حذف هیدروکربنهای نفتی است. تجزیهوتحلیل کروماتوگرافی گازی حذف ۹۰ درصد ترکیبات آلیفاتیک طی ۲۱ روز را توسط این جدایه نشان دادند. سه جدایه برتر تولیدکننده ترکیبات بیوسورفکتانت شامل J۳، J۵ و J۱۲ بر اساس آزمونهای بیوشیمیایی و مولکولی بهترتیب در گروههای باسیلوس سرئوس، استافیلوکوکوس همولیتیکوس و سودوموناس آئروژینوزا شناسایی شدند. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان دادند سویههای جداسازیشده سطح آبگریزی، توانایی تولید ترکیبات فعالکننده سطحی و ویژگی تجزیه ترکیبات هیدروکربنی را در حد مناسبی دارند. جدایههای J۳ و J۵ و J۱۲ بیشترین درصد حذف نفتی را نشان دادند و نمونه J۳ پساز ۲۱ روز با استفاده از کروماتوگرافی گازی (GC-MS) میزان TPH را به میزان۶/۹۴ درصد در نفت خام کاهش داد.

Keywords:

آلودگی , تولید بیوسورفکتانت , تجزیه زیستی , لکه نفتی