مجتبی شبان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
ارسطو بدویی دلفارد - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

مقدمه: یوریکاز (اوراتاکسیداز)، آنزیم دارویی متعلق به خانواده اکسیدوردوکتازهاست که اکسیداسیون اوریکاسید به آلانتوئین، دیاکسیدکربن و پراکسیدهیدروژن را کاتالیز و نقشی حیاتی در مسیر متابولیک پورین ایفا میکند.امروزه، آنزیم یوریکاز باکتریایی مدنظر پژوهشگران قرار گرفته است. مواد و روشها: فضولات پرندگان بهعلت داشتن مقادیر زیاد اوریکاسید، مکان مناسبی برای رشد باکتریهای یوریکوتلیک هستند. خاکهای آلوده از شهر کرمان جمعآوری و سویههای باکتریایی جداسازی شدند. تجزیه اوریکاسید با تلقیح باکتریها روی محیط جامد حاوی اوریکاسید (تنها منبع کربن و نیتروژن) انجام شد. غربالگری با بررسی ظهور هاله شفاف در اطراف کلنیها که شاخصی از تجزیه اوریکاسید بود، انجام شد. فعالیت یوریکازی به روش فسفوتنگستیکاسید بررسی شد. شناسایی مولکولی سویهها با استفاده از توالی ژن ۱۶S rDNAو رسم درخت فیلوژنی انجام شد. نتایج: در مطالعه حاضر، دو گونه باکتریایی مولد آنزیم یوریکاز بر اساس میزان قطر هاله شفاف روی محیط آگار حاوی اوریکاسید از خاکهای آلوده به فضولات پرندگان جداسازی و بر اساس توالی ژن ۱۶S rDNAبا عنوان Arthrobacter sp.KBUBو Bordetella sp.KMU۳شناسایی شدند. تولید یوریکاز در زمانهای مختلف انکوباسیون انجام شد و نتایج، بیشترین میزان فعالیت یوریکازی را حدود ۲۵ و ۱۵ واحددرمیلیلیتر بهترتیب برای دو سویه Arthrobacter sp.KBUBو Bordetella sp.KMU۳نشان دادند. بحث و نتیجهگیری: توانایی هر دو سویه در تولید یوریکاز با استفاده از محیط جامد و مایع تایید شد و سویه Arthrobacter sp. KBUB توانایی زیادی برای تولید یوریکاز نشان داد.

یوریکاز باکتریایی, غربالگری, تولید, شناسایی مولکولی