شاداب عباسپور - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران
بهاره نوروزی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
سید محمد مهدی حمدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

مقدمه: در بین ریزموجودات فتوسنتزکننده، سیانوباکتریومsp.  Fischerella منبع نویدبخشی برای جستجوی پلیساکاریدهای با ساختمان جدید است. اگزوپلیساکاریدها مانند مرزی در برابر عوامل ضدمیکروبی عمل میکنند؛ به همین علت، امروزه در صنعت به سیانوباکتریها با عنوان عوامل غلیظکننده یا شناورکننده، جاذب فلزات سنگین یا در زمینه پلیساکاریدهای سولفاته بهشکل مواد بیواکتیو بسیار توجه شده است که خود مزیتی در مقایسه با دیگر پلیساکاریدهای جداشده از گیاهان و ریزجلبکهای دیگر به حساب میآید. عوامل بسیاری بر رشد و تجمع متابولیتها در کشتهای سلولی تاثیر دارند؛ باوجوداین، دانش کافی در زمینه عوامل موثر بر بیشترین بیوسنتز اگزوپلیساکاریدها و فعالیت ضدباکتریایی وجود ندارد. در مطالعه حاضر، بهمنظور انتخاب بهترین شرایط کشت برای کاربرد صنعتی اگزوپلیساکاریدها به بررسی تاثیر همزمان برخی از عوامل فیزیکی، محیطی و غذایی بر تولید اگزوپلیساکاریدهای تولیدشده از Fischerella sp. SH.A پرداخته شد. مواد و روشها: در مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل اصلی موثر بر بیوسنتز اگزوپلیساکاریدها و فعالیت ضدباکتریایی، سیانوباکتریوم Fischerella sp. SH.A از آبهای شیرین استان گلستان جداسازی و پساز شناسایی ریختشناختی و مولکولی، همبستگیهای احتمالی بین نوع تنش و میزان تولید پلیساکارید و فعالیت ضدباکتریایی سنجیده شد. نتایج: نتایج نشان دادند میزان اگزوپلیساکارید تولیدشده و فعالیت ضدباکتریایی بسیار به شرایط کشت و شدت روشنایی وابسته است؛ علاوهبراین، تولید اگزوپلیساکارید در شرایط غیردیازوتروفیک با غلظت نیترات ۵۰۰ میلیمولار و روشنایی ۵۰ یا ۱۵۰ میکروانشتین در مترمربع در ثانیه همبستگی دارد. بحث و نتیجهگیری: ازآنجاکه اگزوپلیساکاریدهای سیانوباکتریایی از دیدگاه زیستفناوری جالب توجه هستند، توجه به بسیاری از عوامل دیگر برای بیشترین تولید اگزوپلیساکارید در این جنس اهمیت زیادی دارد.

سیانوباکتریها, پلیساکارید خارجسلولی, Fischerella sp. SH.A, بهینهسازی