محمدحسن صادقی مقدم - استاد گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
سیدرضا امیری سرارودی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)

روشهای جدید در حوزه باروری از قبیل روش باروری داخل رحم یا روش تزریق اسپرماتوزوئید به داخل سیتوپلاسم تخمک سبب شده است تا حقوقدانان و فقها به بررسی و اظهارنظر در مورد ابعاد مختلف حقوقی فرزندانی که از این روشها متولد میشوند، بپردازند. تابعیت فرزندی که متولد میشود (تابعیت تولدی) یکی از ابعادی است که نیازمند تحلیل حقوقی است. مشخصشدن این مهم، مستلزم مشخصشدن نسب پدری طفلی است که از این روشها حاصل میشود؛ زیرا قانونگذار ایرانی ملاک تابعیت کشور ایران را نسب پدری طفل به شمار میآورد. درصورتی که جنین حاصل از اسپرم پدر ایرانی و تخمک مادر ایرانی باشد، فرزند ایرانی است و در صورتی که جنین، حاصل از اسپرم پدر ایرانی و تخمک زن غیرایرانی باشد، در این حالت نیز فرزند ایرانی است؛ اما در صورتی که جنین، حاصل از اسپرم مرد غیرایرانی و تخمک زن ایرانی یا غیرایرانی باشد، طبق ملاک بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی فرزند غیرایرانی است.

تابعیت, روشهای نوین باروری, رحم, لقاح