مجتبی قدیری معصوم - استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
افشین بهمنی - دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، تهران، ایران
حامد قادرمرزی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
محمد رضا رضوانی - استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مسکن روستایی با معماری ویژه و ساختار کارکردی خاص خود نیازمند بهسازی و مقاومسازی است. در این راستا، دولتها با اعمال سیاستهای حمایتی نقش بسزایی در ارتقای سطح استانداردهای کمی و کیفی مسکن دارند. اما برخی مداخلات آنها در حوز توسعه مسکن روستایی ممکن است به تحولاتی منجر شود که جنبههای کالبدی و کارکردی مسکن روستایی را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرهای طرح بهسازی مسکن روستایی بر ابعاد اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی انجام گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. شیوه گردآوری دادهها به روش اسنادی و مشاهده میدانی بوده که در مطالعه میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای دهستان ئیلاق جنوبی است که به طور نمونه سه روستای قادرمرز، باشماق، و بکرآباد ارزیابی شدهاند. با استفاده از فرمول اصلاحشده کوکران، ۶۰ واحد مسکونی بهعنوان نمونه انتخاب شد و شاخصهای اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی در قالب ۲۹ گویه ارزیابی شد. برای آزمون فرضیات از روشهای آماری T تکنمونهای، کای اسکوئر، و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج نشان میدهد نوسازی مسکن موجب افزایش سطح رضایتمندی ساکنان از ابعاد کالبدی مسکن از جمله افزایش استحکام بنا و نوع مصالح مورد استفاده شده است؛ اما از بعد اقتصادی بهدلیل حذف فضاهای معیشتی و کاهش سطح زیربنای واحد مسکونی اقتصاد خانوار تحت تاثیر قرار گرفته و سطح رضایتمندی ساکنان را کاهش داده است.

دهستان ئیلاق جنوبی, طرح ویژه بهسازی مسکن, عملکرد کالبدی و اقتصادی, مسکن, مسکن روستایی