تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)

تولید فضای شهری برآیند تعاملی فرایندهای محیطی، اقتصادی، اجتماعی،و سیاسی است. وجه اشتراک میان نظامهای اقتصادی متفاوت هر کشوری حضور عامل تولید زمین بهعنوان مهمترین رکن توسعه شهری در برقراری رابطهیادشده است. هر چقدر قدرت نهادها و مدیران محلی در مدیریت جریانات اقتصادی-اجتماعی و کالبدی شهر ضعیف باشد، کنشگران فعال در بازار زمین و مستغلات شهری به عاملان اصلی در توسعه شهری و تولید فضای رانتی تبدیل میشوند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی نقش عوامل و مولفههای تاثیرگذار بر تولید فضای رانتی شهر زنجان در درون صورتبندی نظام اقتصادی رانتیر کشور بهواسطه طرحهای آمادهسازی زمین مسکونی بررسی میشود. گردآوری دادهها با مطالعات کتابخانهای و میدانی انجام شد. تحلیل دادهها نیز با روش دلفی، مدل TODIM، تحلیل مسیر و مدل DPSIRبا کمک نرمافزار SPSSانجام شد. نتایج برآمده از آزمون تحلیل مسیر نشان میدهد شاخصهای کنترل محدوده شهری با اثر مستقیم ۵۲۷/۰بیشترین ارتباط را با ساخت شهری مبتنی بر رانت دارد و شاخص سهم قیمت زمین در قیمت تمامشده مسکن با ضریب ۷۹۴/۰ و سهم ارزش افزوده نفت در تولید ناخالص داخلی با ضریب ۷۹۲/۰ بیشترین تاثیر را در تولید فضای رانتی از نظر رتبهبندی مدل تودیم دارد. در این رابطه برای مقابله با تولید فضای رانتی،جلوگیری از تبدیل زمین به اوراق بهادار ملکی و مستغلاتی برای بروز کنش رانتجویی بازتوزیعی و چرخش به سیاستهای بازآفرینی شهری ضروری است.

Keywords:

تولید فضای شهری , رانتجویی بازتوزیعی , شهر زنجان , شهریشدن رانت , طرح آمادهسازی زمین مسکونی