حسین سلیمی - استاد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی
سید امین حجازی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

یکی از هنجارهای داخلی موثر بر سیاست خارجی کشورها، فرهنگ راهبردی است که به نقش هر بازیگر در عرصه روابط بینالملل شکل میدهد. لذا نخبگان سیاسی با فرهنگهای راهبردی متفاوت، در موقعیتهای مشابه در عرصه بینالمللی، رفتار سیاست خارجی متفاوتی را اجرا میکنند. در واقع، هنجارهای متفاوت در فرهنگ راهبردی دولتها موجب میشود تا ادراک متفاوتی از واقعیتهای مشابه داشته باشند. بر این اساس، هنجارهای شکلدهنده به فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی ج.ا.ایران بر رفتار سیاست خارجی آن موثرند. لکن مسئله این است که رفتار سیاست خارجی ج.ا.ا چگونه از فرهنگ راهبردی متاثر میشود. پرسش اصلی این است که فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی چگونه بر رفتار سیاست خارجی ج.ا.ایران اثرگذار بوده است؟ چارچوب نظری مقاله، تلفیقی از نظریه سازهانگاری و رویکرد فرهنگ راهبردی است و برای فهم فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی ج.ا.ا، از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی بهره گرفته شده است. فرضیه محققان که پس از بررسی مورد تائید قرار گرفت این است که هنجارهای فرهنگ راهبردی نخبگان سیاسی موجب تکوین نقش ملی دولت رسالتمحور برای ج.ا.ا گردیده و متناسب با آن، رویکردهای رفتاری استقلالطلبی، فراملیگرایی و تجدیدنظرطلبی را در سیاست خارجی ج.ا.ایران به دنبال داشته است.

فرهنگ راهبردی, رفتار سیاست خارجی, نخبگان سیاسی, دولت رسالتمحور, تجدیدنظرطلبی