سنجش کیفیت زندگی در محلات بافت تاریخی و عوامل موثر بر آن نمونه پژوهش: بافت تاریخی شهر یزد

مهمترین جنبه ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد در سال ۱۳۹۶، سکونت مردم و وجود جریان زندگی روزمره و پیوسته در آن بوده است و برخورداری از سطح مناسبی از کیفیت زندگی، لازمه ادامه این روند است؛ اما در حال حاضر بیش از نیمی از بلوکهای آماری بافت تاریخی شهر یزد با ۳۳۹۵۸ نفر جمعیت، رشد منفی جمعیت دارد و حدود یکسوم بلوکها با موضوع مهاجرفرستی روبهرو هستند. در واکنش به این تهدید، این پژوهش سعی دارد ضمن تعیین عوامل موثر بر چگونگی کیفیت زندگی در محلات بافت تاریخی یزد، وضعیت آن را از جنبههای ذهنی و عینی تعیین کند. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، کاربردی و ازنظر روش، علی است. برای گردآوری دادهها و تجزیه و تحلیل آنها از فنون بررسیهای اسنادی، میدانی بهصورت پرسشگری، تحلیل عاملی اکتشافی و نرمافزارهایSuper-Decisions, IBM SPSS Statistics ۲۵ و ARC GIS ۱۰.۵ استفاده و حجم نمونه نیز به روش کوکران، ۳۷۱ خانوار تعیین شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد امنیت، کیفیت محیط، روابط همسایگی، حملونقل، حس تعلق، ویژگیهای کالبدی ابنیه و خدمات و زیرساختها، هفت عامل عمده موثر بر کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهر یزد هستند. البته میزان تاثیر این عوامل بر کیفیت زندگی فعلی مردم ساکن این بافت یکسان نیست؛ عامل کیفیت محیط شامل کیفیت فضای سبز، وضعیت معابر و پیادهروها و...، بیشترین میزان تاثیرگذاری را دارد. عامل روابط همسایگی شامل میزان دعوا و درگیری بین همسایگان و میزان حمایت همسایگان از یکدیگر، کمترین میزان تاثیرگذاری را دارد. وضعیت کیفیت زندگی از جنبه ذهنی که با میزان رضایتمندی ساکنان سنجیده شد، بهطور کلی در تمامی ۹ محله بافت تاریخی نامطلوب است؛ اما در مقایسه با جنبه عینی از وضعیت مناسبتری برخوردار است. درمجموع و براساس نقشه پهنهبندی تولیدشده، محله زرتشتیها سطح کیفیت زندگی مطلوبتری نسبت به سایر محلات دارد.

Keywords:

سنجش کیفیت زندگی , رتبهبندی , محلات بافت تاریخی , شهر یزد