پهنهبندی مناطق دارای پتانسیل آتشسوزی در جنگلها با استفاده ازروشهای تصمیمگیری چند معیاره

جنگلها یکی از منابع طبیعی مهمی هستند که انسان برای ادامه حیات به آن وابسته است. امروزه جنگلها به دلایل مختلفی از قبیل گرم شدن زمین، بی دقتی گردشگران و سوزاندن عمدی درختان توسط افراد محلی برای ایجاد اراضی با قابلیت کشت، دچار آتش سوزی شده و بخش زیادی از آنها از بین میروند. از فواید مهم جنگل افزایش میزان نفوذ پذیری آب در خاک و ذخیره آن، جلوگیری از فرسایش خاک، تصفیه هوای آلوده و زیستگاه گونههای گیاهی و جانوری مختلف است. بدیهی است که نبود جنگل مشکلات زیادی را برای زندگی بشر ایجاد مینماید. برای حفظ این منبع مهم و ارزشمند باید از وقوع این حادثه تا حد امکان جلوگیری شود و در صورت وقوع آن به هر دلیلی باید از پیشرفت و گسترش آن جلوگیری گردد. این پیشگیری از آتش سوزی و مهار آن در زمان وقوع، نیازمند تعیین مناطق پر خطر آتش سوزی و ایجاد تمهیدات لازم برای جلوگیری از گسترش آن است. تاکنون مطالعات مختلفی در رابطه با تهیه نقشه پهنهبندی خطر آتش سوزی جنگلها انجام شده است که از روش تلفیق خطی وزندار، نقشههای معیار با هم جمع شده که نتایج مطلوبی حاصل گردیده است. در این پژوهش با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره و تحلیلهای مکانی مورد نیاز، نسبت به پیش بینی مناطق با ریسک بالای آتش سوزی اقدام گردید. روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) یکی از پرکاربردترین روشهای وزن دهی است که به طور گسترده استفاده میشود و دلیل آن سادگی روش و ساختار سلسله مراتبی آن است که با شکستن مسایل پیچیده به ساده و مقایسه دودویی معیارها با هم به محاسبه وزنها میپردازد. در این مقاله از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی و برای تلفیق لایهها از دو روش فازی و میانگین وزنی مرتب شده (OWA) با کمیت سنجهای مفهومی فازی، استفاده شده و نتایج حاصل از آن با استفاده از روش جمع کیفی(QS) با یکدیگر مقایسه گردید. به نظر میرسد استفاده از روش AHP-OWA برای پهنهبندی منطقه مورد مطالعه از نظر میزان خطر آتش سوزی نسبت به روش فازی از دقت بالاتری برخوردار است. در نهایت بهترین QS برای روش AHP-OWA با آلفای ۴ به دست آمد که با توجه به قرار گرفتن درصد قابل توجهی از پهنههای آتش سوزی اتفاق افتاده در مناطق پرخطر و بسیار پرخطر و دقت ۰۸۷۴/۰، QS این روش مقدار بالاتری را نسبت به روش فازی گاما نشان میدهد که بیانگر تفکیک بهتر بین پهنههای خطر و در نتیجه نقشههای پهنهبندی خطر با دقت بالاتری تولید میشود. 

Keywords:

واژههای کلیدی: تصمیم گیری چند معیاره , آتش سوزی جنگل , AHP , فازی , Fuzzy_OWA