پهنه بندی خطر آتش سوزی جنگلی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جنگلی هلن – زاگرس مرکزی

جنگلها به عنوان یکی از مهمترین منابعطبیعی تجدید شونده نقش حیاتی در استمرار حیات و حفظ و پایداری زیست بومها ایفا مینمایند. بروز آتشسوزیهای متعدد از جمله دلایل تخریب جنگلها است. با توجه به از بین رفتن مراتع و جنگلها در قسمتهای مختلف ایران ، به خصوص در سلسله جبال زاگرس و البرز ، پیش بینی تمهیدات لازم به منظور مقابله با آن ضروری به نظر میرسد. هدف این پژوهش شناسایی پهنههای دارای پتانسیل بالای آتشسوزی در مناطق جنگلی میباشد. بدین منظور در گام نخست عوامل تاثیرگذار بر وقوع حریق در محدوده مطالعاتی، جنگل حفاظت شده هلن، مشخص گردید و با استفاده از پرسشنامه در قالب تکنیک دلفی و با استفاده از نرم افزار SPSS اولویت بندی شد. در گام بعدی، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، اوزان مربوط به میزان تاثیرگذاری هر یک از عوامل محاسبه گردید. در نهایت با اختصاص اوزان به لایه های رستری عوامل تاثیرگذار در محیط GIS و رویهم-گذاری تمامی لایههای اطلاعاتی، نقشه نهایی خطر آتشسوزی بدست آمد.نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که حدود یک چهارم مساحت منطقه دارای پتانسیل آتش سوزی زیاد و خیلی زیاد است که عمدتا مناطقی با شیب و ارتفاع بالا، واقع در دامنه جنوبی و با پوشش گیاهی گون و سایر گونه های گیاهی یکساله و در مجاورت مناطق مسکونی و شبکه دسترسی می باشد. این نتایج به دلیل به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، تلفیق آن با قابلیت های GIS و به دست آوردن نقشه مکاندار پتانسیل آتش سوزی، ابزاری توانمند در اختیار مدیران و برنامه ریزان قرار میدهد تا به منظور پیشگیری از آتش سوزی و حفاظت از منابع جنگلی اقدامات لازم را به عمل آورند.

Keywords:

پتانسیل آتش سوزی , جنگل حفاظت شده هلن , فرآیند تحلیل سلسله مراتبی , تکنیک دلفی , مدیریت جنگل