جعفر هزارجریبی - دانشیار علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
ملک محمد نجفی - استادیار علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

  صنعت مسافرت و جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. پدیده گردشگری که خود به صورت یک پدیده اجتماعی- فرهنگی مطرح است به بزرگترین تحرک و جابجایی انسانها اطلاق میشود. رشد روزافزون و شتابنده آن موجب شده که بسیاری از صاحبنظران قرن ۲۰ را قرن گردشگری بنامند. این صنعت بر حوزههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند مبادلات خارجی، درآمدها، اشتغال- قیمتها- توزیع درآمدها، مهاجرت، تقسیم کار، آداب و رسوم و هنرها موثر است. با توجه به اهمیت گردشگری هدف اصلی این مقاله تبیین جایگاه، رضایتمندی گردشگران خارجی نسبت به میزبانان (ایرانیان) در توسعه صنعت گردشگری است. در این تحقیق شاخص عینی سنجش توسعه گردشگری میزان تمایل مجدد گردشگران خارجی برای سفر مجدد به ایران است برای رسیدن به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی (با مطالعه پیشینه و مبانی نظری تحقیق) و میدانی (پیمایشی) استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق را گردشگران خارجی از پنج قاره جهان تشکیل میدهند که با اهداف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تفریحی به ایران مسافرت کردهاند. تعداد ۳۸۵ گردشگر به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند برای سنجش رضایتمندی از ۶ معرف، مکان اقامت، برخورد عمومی مردم، تمیز بودن خیابانها، رعایت قوانین و مقررات رانندگی، احترام به حقوق دیگران، رعایت نظافت از سوی مردم استفاده شده است. طبق نتایج ۸۶% از گردشگران دارای رضایت خوب و زیاد به مردم ایران داشتهاند که ۹۵% دارای تمایل خوب و زیاد برای سفر مجدد به ایران هستند. ضریب همبستگی بین دو متغییر احساس رضایت و تمایل به سفر مجدد همبستگی قابل ملاحظه ۵۸۲%= r و سطح معنی داری (۰۰۰/۰= p ) مشاهده میشود چون این ضریب مثبت است نشان دهنده رابطه مستقیم میان این دو متغییر است. با توجه به مقدار ضریب تعیین (۳۴/۰= R۲ ) حدود ۳۴/۰ درصد از تغییرات تمایل به سفر مجدد گردشگران توسط رضایت آنان به ایرانیان قابل تبیین است. بنابراین، هر چه میزان احساس رضایت گردشگران نسبت به مردم ایران بالا رود تمایل به گردشگری به سفر مجدد به ایران نیز افزایش مییابد.

گردشگری (توریست) گردشگر (تورسیت) احساس رضایت, توسعه گردشگری