فیروز جمالی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز
محمدرضا پورمحمدی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز
ابوالفضل قنبری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

 هدف این مقاله، تعیین درجه توسعه یافتگی نقاط شهری استان آذربایجان شرقی و تحلیل روند نابرابریهای ناحیهای در استان، طی سالهای ۱۳۶۵، ۱۳۷۵ و ۱۳۸۵ است. محدودهمورد مطالعه، شامل نقاط شهری استان آذربایجان شرقی در سالهای مذکور است. روش پژوهش «توصیفی - تحلیلی» است. شاخصهای مورد بررسی متشکل از ۳۹ شاخص، شامل شاخصهای بهداشتی و درمانی، فرهنگی و آموزشی، اقتصادی، زیربنایی و مسکن، ورزشی و تلفیقی از شاخصهای مورد مطالعه است. با استفاده از روشهای تحلیل عاملی و موریس، درجهتوسعه یافتگی و رتبهی هر یک از نواحی محاسبه شده است. سپس با بهرهگیری از مدل تحلیل خوشهای، نقاط شهری استان آذربایجان شرقی در سه سطح توسعه یافته، نیمه توسعه یافته و محروم طبقهبندی شده است.   با توجه به شاخصهای مورد مطالعه، با وجود توسعه نامتعادل بین نقاط شهری استان، شکاف و واگرایی بین ناحیهای در سال ۱۳۸۵ نسبت به سال ۱۳۶۵ تا حدودی کاسته شده و یک نوع همگرایی و تجانس بین ناحیهای در حال شکل گیری است. 

ناحیه, نابرابری, توسعه, نقاط شهری, استان آذربایجان شرقی