امیرعباس عزیزیفر - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
مجید محمدی - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعه کتابخانه­ای انجام گرفته است، در پی آنیم تا موارد تشابه یا تفاوت دو شاعر شهیر مدیحه­گو در ادب فارسی و عربی یعنی انوری و متنبی را در زمینه مدح و اغراض آن بکاویم تا ضمن تحلیل گونه­ها و دسته­بندی­های اغراض مدح، زبان و بلاغت این دو شاعر را نیز بنا به روش تطبیقی بسنجیم. در شعر انوری تاکید بر جلد اول قصاید و در شعر متنبی تاکید بر قصایدی است که در مدح سیف­الدوله سروده شده است. پس از بررسی دریافتیم که ویژگیهایی همچون طلب دهش، کیاست، دلاوری و بخشندگی از وجوه تشابه و مواردی همچون انجام اعمال صالحه، دادگری، حب ذات، فروتنی، حکمت­ورزی و ستایش کوشک ممدوح از موارد تفاوت دو شاعر است. یکی از وجوه تفاوت عمده هر دو شاعر در این است که متنبی از بلندهمتی و مناعت طبع بالاتری برخوردار است و در قسمت اعظم مدایح خود، به خودستایی پرداخته است. تحلیل این مشترکات و افتراقات از اهداف این پژوهش تطبیقی است که چارچوب نظری آن بر مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی استوار است.

انوری, متنبی, مدح, ادبیات تطبیقی, شعر عربی, شعر فارسی