اقتراح بیتی از دیوان حافظ
Publish Year: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 144
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PERLIT-66-227_005
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
Abstract:
از پربسامدترین موضوعات مطرح در دیوان حافظ، تقابل برخی عناوین و اصطلاحات و شخصیتها است که حافظ به روشهای گوناگون با آنها مضمونآفرینی میکند. او در این مسیر، از تامل برانگیزترین بازی، یعنی شطرنج نیز برای تبیین چنین تقابلهایی، بهره میبرد. یکی از ابیات درخور تامل از این دست، بیت «تا چه بـازی رخ نمـاید بیدقی خواهیم راند / عرصه شطرنج رندان را مجال شاه نیست»، است. با نگاهی مختصر به شرحهای دیوان حافظ روشن میشود که «هر کسی از ظن خود» درباره این بیت بحثبرانگیز اظهار نظر کرده است و اغلب حافظپژوهان، بیت را از منظر بازی شطرنج و موقعیت مهرههای آن مورد مداقه قرار ندادهاند. این مقاله نخست، در پی اثبات این موضوع است که اراده ذهنی خواجه از ایراد «رخ» و «بیدق» با توجه به ایهام تناسب و استخدام در واژه «شاه»، همان «زاهد» و «سالک» است. در مرحله بعد نیز بررسی شرحهای معتبر درباره بیت مطمح نظر خواهد بود.
Keywords:
Authors
ناصر علیزاده
دانشیار دانشگاه شهید مدنی تبریز
مهدی رمضانی
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی