عباس واعظ زاده - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
ابوالقاسم قوام - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالله رادمرد - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
مریم صالحی نیا - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده خمسهسرایی یکی از سنتهای دیرپای ادب فارسی است که در قرن شش هجری توسط نظامی پایهگذاری شد و تا قرن چهارده هجری در ایران و قلمرو نفوذ فرهنگ ایران به حیات خود ادامه داد. در طی این تاریخ هشتصد ساله بسیاری از شاعران ایرانی، هندی و ترک بـه سـرودن مثنویهایی به تقلید از خمسه نظامی پرداختهاند. ایـن سنت ادبی را میتوان پس از شاهنامهسرایی، پراقبالترین سنت ادبی فارسی دانست؛ اما تا کنون پژوهش جامعی حول آن صورت نگرفته و بسیاری از خمسههای ادب فارسی ناشناخته باقی مانده-اند و فهرست دقیقی از آنها در دست نیست. این مقاله با معرفی و نقد و بـررسی عمده پژوهشهای انجام شده در این زمینه، کمبودها و کاستیهای این پژوهشها را یادآور شده و پیشنهادهایی برای پژوهش در این حوزه ارائه کرده است.

نظامی گنجوی, خمسه, مقلدان, خمسهسرایی, خمسهپژوهی