نگین شهابی - دانشآموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه هنر تهران
امیر مازیار - استادیار گروه فلسفه هنر دانشگاه هنر تهران

فرم شعر فارسی طی تاریخ، پیوسته دستخوش دگرگونی­های بسیار شده است؛ بهویژه در قرن حاضر و پس از مطرحشدن شعر نو، این تحولات، چشم­گیرتر و بحث­انگیز­تر شده است. یکی از واپسین نظریهها در زمینه شکل شعر معاصر فارسی را رضا براهنی با چاپ مجموعه شعر خطاب به پروانه­ها عرضه کرد. او در این مجموعه و در بحث نظری مقاله انتهای کتاب، با عنوان «چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»، بر آن بود که با یافتن ایرادها و بنبستهای شعر نیمایی و سپید، و با ارائه نظریه­ای نو، از بحرانی که مدعی­است گریبانگیر شعر نوی فارسی شده است، عبور کند. نظریه و اشعار او در این مجموعه، متاثر از شعر پسامدرن و نظریه­های ادبی غربی، نظیر فرمالیسم و شالوده­شکنیاست؛ همچنین برخی از دیدگاه­های مطرحشده نظیر زبانیت، شعر چندصدایی، استفاده از صوت و قطع روایت، برای نخستین­بار با این مجموعه به شعر نوی فارسی راه می­یابند. در پژوهش حاضر، با مرور شکل شعری براهنی در دوره­های مختلف کاری او و اشاره به تاثیرپذیری وی از پست­مدرنیسم، و همچنین با آوردن نمونه­­هایی از اشعار و تحلیل آنها، کوشیده­ شده است واپسین نظریه فرم شعری براهنی بررسی و جمعبندی جدیدی از مشخصه­های شکلی اشعار خطاب به پروانه­ها ارائه شود.

شعر, شعر نوی فارسی, فرم, رضا براهنی, خطاب به پروانه ها