حمیدرضا وارثی - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان
صدیف اسلامی پریخانی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

رشد و توسعه ناموزون شهرها و سیاستهای نادرست شهری در ایران طی چند دهه اخیر، رکود و فرسودگی بافتهای قدیمی، به خصوص بافتهای مسکونی را به دنبال داشته است. این بافت از شهرها به خاطر واقع شدن در مسیر تحولات اقتصادی ـ اجتماعی و بروز توسعه و ناهماهنگیهای شکلی و کاربردی که در پی گسترش فضاهای مجاور حوزههای مسکونی پیش آمده، بیش از پیش تخریب گردیدهاند. همچنین، نفوذ کاربریهای تجاری، انبارها و کارگاههای صنعتی به عمق بافت و تداخل با محدوده مسکونی سبب انزوای واحدهای مسکونی شده است. این روند چنان ابعاد گسترده ای به خود گرفته است که هویت و حیات مدنی این فضاهای شهری را به عنوان مکانی برای رشد و توسعه انسان زیر سوال برده است. این در حالی است که بافتهای قدیمی میتوانند بستری لایق و سرزنده برای زندگی شهروندان فراهم آورند. با توجه به مسایلی که بافتهای مسکونی قدیمی دچار آن هستند، مرمت و بازسازی این بافتها بیش از پیش ضرورت پیدا میکند. برخی از مزایایی که مرمت واحدهای مسکونی قدیمی دارند، عبارت هستند از: کاستن از تعداد متقاضیان مسکن، حفظ هویت گذشته شهرها، صرفهجویی در مصالح ساختمانی کشور و کمک به اقتصاد کشور و جلوگیری از برهم ریختن ارتباطات اجتماعی ساکنان. در این مقاله سعی بر این است تا بر ضرورت مرمت محلات و واحدهای مسکونی قدیمی پرداخته شود. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی است. جهت جمعآوری مطالب و دادههای پژوهش از روشهای کتابخانهای و اینترنتی استفاده شده است. هدف از این پژوهش پرداختن به مسایل موجود در بافتهای مسکونی و قدیمی شهرهای ایران و همچنین تاکید بر ضرورت مرمت و بازسازی این بافت از شهرها است.

واحدهای مسکونی, محلات مسکونی, بافت قدیم, فرسودگی, مرمت