عقیل مددی - عضو هیات علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

رودخانه بالخلی که با جهت جنوب غربی- شمال شرقی از توده آتشفشانی سبلان سرچشمه گرفته و از وسط شهر اردبیل میگذرد در مسیر خود در جنوب غربی شهر اردبیل از یک منطقه چین خورده عبور مینماید. محور این چین خوردگی تقریبا شمالی- جنوبی میباشد، و رودخانه محور چین خوردگی را بصورت مورب قطع مینماید. عبور رودخانه بالخلی در طی حدود ۲ میلیون سال در این منطقه سبب متلاشی شدن و از بین رفتن هسته تاقدیس اوجغاز شده و یک بوتونیر را بوجود آورده است. از آنجا که رودخانه، محور چین خوردگی(جنوبی- شمالی) را بصورت مایل بریده است؛ بنابراین رودخانه نسبت به ساختمان زمین ناموافق میباشد. چون بعد از چین خوردگی منطقه، رودخانه بر روی این ساختار جریان یافته است، پس عدم تطابق رودخانه نسبت به ساختمان زمینشناسی از نوع سورمپوزسیون یا تحمیل میباشد. در طی دوران کواترنری تغییرات سطح اساس و تحول مئاندرهای رودخانه بالخلی سبب پیدایش و شکلگیری دو شبه کواستا مطبق در کرانه شرقی و غربی رودخانه شده است. با عنایت به اینکه شرایط آب و هوایی و سیستم مورفوژنز در منطقه یکسان میباشد،ماهیت سنگ شناختی و لیتولوژی نقش تعیین کنندهای در تحول و تکامل ژئومورفولوژی کواستاهای فوق ایفا مینمایند.

بوتونیر, بالخلی, شبه کواستا, سورمپوزسیون, سطح اساس, لیتولوژی