پهنه بندی پتانسیل خطر زمین لغزش در حوضه قره چای با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)در محیط (GIS)

بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های یک منطقه و پهنه بندی خطرهای حاصل از آن می تواند کمک موثری در کاهش خسارت های حاصل از این پدیده بنماید. تحقیق حاضر تلاشی در این زمینه بوده و با بررسی عوامل موثر ایجاد زمین لغزش ها اقدام به پهنه بندی خطر حرکات تودهای حوزه آبخیز قره چای به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) نموده است. حوضه قره چای یکی از زیر حوضه های رودخانه اترک می باشد. روش کار به این صورت انجام گرفت که ابتدا عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه بررسی شده و مهمترین عوامل موثر به ترتیب شامل سنگ شناسی، همسوئی شیب (ساختمانی، توپوگرافی)، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از روستا، تراکم شبکه زهکشی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، طبقات ارتفاعی شناسایی شدند و سپس نقشه پراکنش زمین لغزش ها تهیه شد. در روش تحلیل سلسله مراتبی از ده عامل یاد شده استفاده شد که در این روش عوامل در نظر گرفته شده به صورت زوجی مقایسه شده و وزن عوامل محاسبه می شود، برای کلاس بندی عوامل نیز با در نظر گرفتن درصد سطح لغزش یافته امتیاز دهی آنها انجام پذیرفت. در پایان با درنظر گرفتن وزن های بدست آمده برای هر عامل و امتیازهایی که به خود اختصاص دادند مدل پهنه بندی بدست آمد. براین اساس محدوده به پنج ریسک تقسیم گردید. نقشه بدست آمده به پنج طبقه با ریسک خیلی زیاد با ۶/۲ کیلومترمربع، زیاد با ۴/۱۴ کیلومترمربع، متوسط با ۵/۱۴ کیلومترمربع، پهنه کم با ۶/۴ کیلومترمربع و پهنه خیلی کم با ۱/۲ کیلومترمربع تقسیم بندی گردید.

Keywords:

حرکات توده ای , حوضه قره چای , فرایند تحلیل سلسله مراتبی , GIS , AHP