رضا خیرخواه آرانی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان

گردشگری در دنیای امروز با اهداف و مقاصد مختلفی نظیر تبادل اطلاعات و فرهنگ، زیارت، افزایش علم و آگاهی نسبت به جوامع پیشین و گذران اوقات فراغت دنبال می شود و در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و بین المللی هر روز جایگاه والاتری می یابد. یکی از شاخه های مهم توریسم که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته، ژئوتوریسم است. در واقع ژئوتوریسم یا توریسم جغرافیایی یکی از رشته های تخصصی اکوتوریسم است که به معرفی پدیده ها و عوارض زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی به گردشگران و حفظ هویت مکانی آنها می پردازد. مناطق کویری به دلیل وجود منابع کافی اعم از پتانسیل های طبیعی و انسانی، می توانند به عنوان یکی از کانون های ژئوتوریسم در هر ناحیه قلمداد شده و علاوه بر تقویت ابعاد اکوتوریسمی ناحیه باعث تعادل در رشد اقتصادی پیرامون آن شود. ایران با داشتن دو کویر بزرگ مرکزی و لوت، یکی از غنی ترین پتانسیل های اکوتوریسم و ژئوتوریسم را در خاورمیانه داراست. یکی از زیباترین مناطق کویری ایران، ناحیه مرنجاب، واقع در حاشیه غربی دشت کویر می باشد که در شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. این ناحیه دارای طبیعت متنوع کویری و بیابانی و پدیده های بسیار زیبا و جاذبه های متعددی است. از جمله جاذبه های ژئوتوریستی این ناحیه عبارتند از: کاروانسرای مرنجاب، دریاچه نمک، جزیره سرگردان و تپه های ماسه ای. هدف از نگارش این مقاله، بررسی قابلیت ها و توان های ژئوتوریسمی ناحیه مرنجاب بوده و نوع مطالعه توصیفی - اسنادی بوده است. در تهیه ی این مقاله، از منابع کتابخانه ای، شامل کتب، گزارش های پژوهشی و پایان نامه ها استفاده شده و نتایج حاصل از بررسی های میدانی، مشاهدات و...نیز در آن بکار رفته است. در پایان هم، نگارنده با توجه به مطالب ارائه شده، از مبحث نتیجه گیری کرده و در راستای توسعه صنعت گردشگری در ناحیه مرنجاب - که قابل تعمیم برای سایر نواحی کویری است- به ارائه پیشنهادات و راهکارهای مناسب پرداخته است.

توریسم, ژئوتوریسم, مرنجاب, کویرگردی, دریاچه نمک, تپه های ماسه ای